Латын негізді қазақ әліпбиінің ережесі

Сабақтың тақырыбы: Латын негізді қазақ әліпбиінің ережесі

Сабақтың жоспары:

Тақырып бойынша ойтүрткі сұрақтар

Қазақ тілі тарихындағы 1072-1997 жылдар аралығындағы алфавиттердің ауысуы.

Араб
1072-1929 жылдары
Латын
1929-1939

Латын әліпбиі туралы мәлімет

Латын әліпбиі, әлемде кеңінен қолданылады. Б.з.б. 7 ғасырдада

Латын әліпбиіне көшудің тиімділіктері

Латын әліпбиіне көшудің маңызы

80 %

90 %

Әлем елдері латын әліпбиін пайдаланады

Әлемдегі ақпарат

Латын графикасы негізіндегі қазақ әліпбиінің қайта өңделген жобасымын таныс болыңыздар.

Жалпы ақпарат

Әріп саны: 31

Диакритика саны:4

Диакритика түрі: акут, макрон, седиль, ноқат.

Диакритикамен

Әліпбидегі өзгерістер

Ә – Ä, Ө – Ö, Ү - Ü

Ә, Ө,

Ғ – Ğ

Іі – Іɪ; И,Й – İі

Ң – Ŋ

Ұ – Ū

Ұ дыбысын макрон диакритикасы арқылы Ū  таңбасымен беру ұсынылады:

У – U

У дыбысын базалық латын әліпбиіндегі өз таңбасымен, яғни U

Ш – Ş

СҺ – Ч

Әліпбидегі өзгерістерді пайдалана отырып, мысал келтіріңіздер

Sýretter sóıleıdi

Өзіңізді тексеріңіз

Сөздерді латын әліпбиінде дұрыс жазыңыз
qurmet, álem, ustaz, vestıbúl, balapan, jospar,

Жалғасын табыңыздар

1-сөз fa…
2-сөз pýn…
3-сөз ınstın…
4-сөз sýbe…
5-сөз shrı
6-сөз kıo...

Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз

Сөйлемдерден басқа тілден енген сөздерді табыңыздар.

Тапсырма. Берілген сөздерге тәуелдік жалғауын жалғаңыздар.

 
kóshe, jolaqy, aýla, kólik, baǵdarsham, aıaldama,

Сөздерді латын әліпбиіне аударып жазыңыз.

Вокзал, перрон, пойыз, вагон, темір жол, станция,

Тапсырманы дұрыс орындағаныңызға көз жеткізіп, өзіңізді тексеріңіз.

Vokzal, perron, poıyz, vagon, temіr

Сөздерді оқып, оларды аудармасымен жұптастарыңыз.

1) temіr jol скорый поезд
2) jolaýshy проводник
3)

2-tapsyrma. Berilgen sózderdi durys nemese qate jazylýyna qaraı tıisti baǵanǵa kóshirip

«Oılan tap!»
Berilgen sýrettermen etistikterdi paıdalana otyryp, sóılemder quryp

4- tapsyrma. Berilgen sózderdi septeńiz.

R e f l e k s ı a