Афферентті жүйкеге әсер ететін дәрілік заттар

Содержание

Слайд 2

Слайд 3

Бұл топқа сезімтал нерв талшықтарына әсер ететін дәрілік заттар жатады. Олар

Бұл топқа сезімтал нерв талшықтарына әсер ететін дәрілік заттар жатады. Олар

афферентті жүйке арқылы берілетін тітіркендіруді басады (жерігілікті жансыздандыратын дәрілік заттар,орамалы және байламалы заттар) немесе сезімтал жүйке талшықтарын ынталандырып, афферентті импульсацияны күшейтеді (тітркендіргіш заттар).
Слайд 4

Жіктелуі: Басушы әсерлі заттар(сезімтал жүйке талшықтарын төмендететін немесе қорғайтын ) Жерігілікті

Жіктелуі:

Басушы әсерлі заттар(сезімтал жүйке талшықтарын төмендететін немесе қорғайтын )
Жерігілікті жансыздандырғыштар
Орамалы

заттар
Тұтқыр заттар
Адсорбирлеуші заттар
Слайд 5

Ынталандырушы әсерлі заттар(жүйке талшықтарының қызметін ынталандыратын). Тітіркендіргіш заттар Қапырықты шығарғыш заттар

Ынталандырушы әсерлі заттар(жүйке талшықтарының қызметін ынталандыратын). Тітіркендіргіш заттар
Қапырықты шығарғыш заттар Құсықты шақыратын заттар Ащы

заттар
Ішті босататын заттар
Өт айдатайтын заттар
Слайд 6

Ауырсыздандыратын заттар (жергілікті жансыздандыратын дәрілік заттар). Жергілікті-жансыздандыратын заттар – бұл жүйке

Ауырсыздандыратын заттар (жергілікті жансыздандыратын дәрілік заттар).

Жергілікті-жансыздандыратын заттар – бұл жүйке талшықтарының сезімталдылығын төмендететін

және сезімтал жүйке талшықтары арқылы қозудың өтуіне бөгет жасайтын заттар.
Слайд 7

Фармакодинамикасы. Бұл топтың дәрілері жергілікті және резорбтивті әсер етеді. Жергілікті әсері:

Фармакодинамикасы.

 Бұл топтың дәрілері жергілікті және резорбтивті әсер етеді. Жергілікті әсері:

Ауыру сезімін жояды және қантамыр күшіне әсер етеді (Тамыртарылтқыш– кокаин; тамыр кеңейткіш – дикаин, новокаин). Резорбтивті әсерлер: ауырсыздандырғыш, аритмияға қарсы, гипотензивті, холинолитикалық, адреноблокаторлы, спазмолитикалық, қабынуға қарсы әсер.
Слайд 8

Жансыздандыру түрлері: Беткей немесе терминальді анестезия – жансыздандыруды шақыратын дәрі шырышты

Жансыздандыру түрлері:

Беткей немесе терминальді анестезия – жансыздандыруды шақыратын дәрі шырышты

қабыққа, теріге, жарақатты, жаралы беткейге салынады
Инфильтрациялық жансыздандыру – тіндердің жансыздандырғыш затпен қабатты “сіңірілуі”
Өткізгіштік жансыздандыру – жүйке импульсінің өтімділігін үзіп , оның иннервациялайтын аймағының сезімталдылығының жоғалуына әсер ететін, жүйке жолымен жансыздандырғыш дәрілік затты енгізу. Өткізгіштік жансыздандырудың түрлеріне жұлындық (дәрілік зат субарахноидальді енгізіледі) және перидуральді (дз жұлынның қатты қабығының сыртынан енгізіледі) жансыздандырулар жатады.
Слайд 9

Тәжірибелік қолданылуда жергілікті-жансыздандыратын заттарды келесі топтарға жіктейді: Беткей жансыздандыру үшін қолданылатын

Тәжірибелік қолданылуда жергілікті-жансыздандыратын заттарды келесі топтарға жіктейді:
Беткей жансыздандыру үшін қолданылатын заттар::

кокаин (2-5%), дикаин (0,25-2%), анестезин (5-10%), лидокаин (1-2%).
инфильтрациялық жансыздандыруда қолданылатын дәрілік заттар: новокаин (0,25-0,5%), тримекаин (0,25-0,5%), лидокаин (0,25-0,5%).
Өткізгіштік жансыздандыруда қолданылатын дәрілік заттар: новокаин (1-2%), тримекаин (1-2%), лидокаин (0,5-2%).
жұлындық жансыздандыруда қолданылатын дәрілік заттар: тримекаин (5%), лидокаин
Слайд 10

Медициналық тәжірибеде қолданылған бірінші жансыздандыратын дәрілік зат кокаин болған. Оны қолдануға

Медициналық тәжірибеде қолданылған бірінші жансыздандыратын дәрілік зат кокаин болған. Оны қолдануға

Анреп В.К. в 1879 г. ұсынған. Қазіргі кезде жоғарғы улық әсері үшін және оған тәуелділік пайда болуына байланысты жергілікті ауырсыздандыруға қолданылмайды.
Слайд 11

Новокаин –көбінесе инфильтрациялық және өткізгіштік жансыздандыруда қолданылатын дәрілік зат . Дәрілік

Новокаин –көбінесе инфильтрациялық және өткізгіштік жансыздандыруда қолданылатын дәрілік зат .

Дәрілік зат

шырышты қабаттардан нашар өтеді , қантамырларын тарылтпайды.Әсері 30-60 минут созылады. Организмде бауыр ферменттерімен гидролизденеді. Метаболизм өнімдері бүйрек арқылы шығарылады.
Дәрілік зат жергілікті –жансыздандырғыш және резорбтаушы әсер көрсетеді. Негізгі әсері сіңірілуінде көрінеді.
Жанама әсерлер. Новокоиннің едәуір ауыр жанама әсерлері тері бөртпелерінен басталып анафилактикалық шокқа дейін алып баратын аллергиялық реакцияларға байланысты. Сондықтан препаратты пайдаланбас бұрын науқастан аллергоанамнез жинап, сезімталдылыққа сынама жасау керек.
Слайд 12

Вегетативті нерв жүйесіне әсері: холиноблокаторлы әсері новокаин әсерінен ацетилхолиннің бөлінуінің төмендеуімен

Вегетативті нерв жүйесіне әсері: холиноблокаторлы әсері новокаин әсерінен ацетилхолиннің бөлінуінің төмендеуімен

түсіндіріледі және дәрілік затта ацетилхолинэстеразды белсенділік байқалады.
Слайд 13

ОЖЖ-не әсері: Ми қыртысының қозғалтқыш аймағының сезімталдылығын басады,висцеральді рефлекстерді басады, тыныс алу орталығының жұмысын ынталандырады.

ОЖЖ-не әсері: Ми қыртысының қозғалтқыш аймағының сезімталдылығын басады,висцеральді рефлекстерді басады, тыныс

алу орталығының жұмысын ынталандырады.
Слайд 14

АІЖ-ның қызметіне әсері: тегіс салалы бұлшық еттер күшін азайтып , перистальтиканы азайтады.Ас қорыту бездерінің секрециясын төмендетеді.

АІЖ-ның қызметіне әсері: тегіс салалы бұлшық еттер күшін азайтып , перистальтиканы

азайтады.Ас қорыту бездерінің секрециясын төмендетеді.
Слайд 15

Дәрілік аллергия

Дәрілік аллергия

Слайд 16

Анестезин. Дәрілік зат суда нашар ериді, сондықтан сыртқы қолдануға арналған ұнтак,жақпамай,паста

Анестезин. Дәрілік зат суда нашар ериді, сондықтан сыртқы қолдануға арналған ұнтак,жақпамай,паста

түрінде(жарақатталған тері бетіне)қолданылады. энтеральді ұнтақ түрінде, таблетка түрінде (асқазандағы ауру сезімінде); ректальді суппозитория түрінде ректальді қолданылады.(артқы тесіктің геморройымен сызаттануында қолданылады).
Слайд 17

Слайд 18

Слайд 19

Дикаин беткей жансыздандыру үшін қолданылатын дәрілік заттар тобына жатады.Бұл оның жоғарғы

Дикаин беткей жансыздандыру үшін қолданылатын дәрілік заттар тобына жатады.Бұл оның жоғарғы улық

әсерімен түсіндіріледі.Бұл дәрілік затты тек тамыртарылтқыш дәрілермен ғана қолданады,өйткені дикаин тамырларды кеңейтіп , өзінің сіңірілуін арттырады да улық әсерін арттырады. Дикаинмен улану екі сатыдан өтеді:Бірінші сатысында қозғалғыш қозу, тырысу,уайымдау,лоқсу мен құсу байқалады. Қозу сатысы қан қысымының төмендеуімен,жүрек-қантамыр жеткіліксіздігімен,тыныс алу тежелуімен өтетін кезеңге өтеді. Өлім тыныс алу орталығының салдануынан пайда болады.Көмек бірінші сатысында көрсетілуі керек. Дәріні шырышты қабаттарды натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісімен жуу арқылы алып тастау керек.Қантамырқозғалтқыш және тыныс алу орталығының тежелуін алдын алу үшін парентеральді аналептиктер енгізеді (кофеин, кордиамин және т.б.).
Слайд 20

Слайд 21

Лидокаин. Универсальді қолдануға арналған дәрілік зат(жансыздандырудың барлық түрлері үшін). Новокаиннен 2,5

Лидокаин. Универсальді қолдануға арналған дәрілік зат(жансыздандырудың барлық түрлері үшін). Новокаиннен 2,5

есе күшті және 2 есе ұзақ әсер етеді.Улық әсері жоғары емес.Қан тамырлар күшіне әсер етпейді.Кардиологияда аритмияға қарсы дәрі ретінде кеңінен қолданылады
Слайд 22

Слайд 23

Адсорбтаушы дәрілік заттар Адсорбтаушы дәрілік заттар үлкен сорғыш беткей қабатымен, суда

Адсорбтаушы дәрілік заттар

Адсорбтаушы дәрілік заттар үлкен сорғыш беткей қабатымен, суда ерімейтін

және тіндерді тітіркендірмейтін жіңішке ұнтақ тәрізді инертті заттар. Теріге немесе шырышты қабатқа енгізгенде олар өз беткейіне химиялық байланыстарды сорып алып, сеімтал жүйке талшықтарын тітіркенуден қорғайды.Одан басқа,теріні немесе шырышты қабатты жіңішке қабатпен қаптай отырып,сезімтал жүйке талшықтарын механикалық қорғайды.
Слайд 24

Белсендірілген көмір: Carbo activatus Шығарылу түрі: - таблеткалар 0,5 және 0,25

Белсендірілген көмір: Carbo activatus

Шығарылу түрі:
- таблеткалар 0,5 және 0,25
Қолдануға көрсеткіштер:
Диспепсия,

метеоризм (1,0-2,0).
Тағамдық уланулар (20,0-30,0).
Алкалоидтармен және ауыр металлдардың тұздарымен улану.
Слайд 25

Жанама әсері: Іш қату немесе іш өту. Ағзаның витаминдерге,белоктарға.майларға кедейленуі Нәжістің

Жанама әсері:

Іш қату немесе іш өту.
Ағзаның витаминдерге,белоктарға.майларға кедейленуі
Нәжістің қара түске

боялуы.
Қарсы көрсеткіштер:
Асқазан-ішек жолдарының жара ауруы.
Асқазаннан қан кету.
Слайд 26

Слайд 27

Слайд 28

Полисорб (Polysorb) Қабылдауға көрсеткіш: Полисорб үлкендермен 1 жастан үлкен балаларда дияреялық

Полисорб (Polysorb)

Қабылдауға көрсеткіш: Полисорб үлкендермен 1 жастан үлкен балаларда дияреялық синдроммен жүретін

жедел ішек ауруларында (сальмоналлезде,тағамдық токсикоинфекцияда) және вирусты гепатит А,В – ның кешенді емінде қолданылады.
Жанама әсерлері: Сирек іш қату болуы мүмкін. Кейбір науқастарда дәрілік затты жеке дара көтере алмау болуы мүмкін.Ондай кезде дәріні беруді тоқтатады.
Қарсы көрсеткіштер: науқастарда дәрілік затты жеке дара көтере алмау; 1 жасқа дейінгі балалар, Өршү сатысындағы асқазан мен он екі елі ішектің ойық жарасы. Жіңішке және тоқ ішектің шырышты қабатының эрозиялары мен жаралары.Ішек өткізбеушілік.
Слайд 29

Слайд 30

Слайд 31

Слайд 32

Энтеросгель Қарсы көрсеткіштер: науқастарда дәрілік затты жеке дара көтере алмау; Ішек

Энтеросгель

Қарсы көрсеткіштер:
науқастарда дәрілік затты жеке дара көтере алмау;
Ішек атониясы
Жанама әсерлері:Іш қату,жүрек

айну болуы мүмкін.Ауыр бауыр немесе бүйрек жетіспеушілігінде дәріден желкену сезімі болуы мүмкін.
Дәрілік түрі мен құрамы:Ішке қабылдауға арналған суспензия дайындауға арналған гель 100г.Активті зат: полиметилсилоксана полигидрат (поликонденсацияның сызықты емес өнімі 1,1,3,3-тетрагидрокси-1,3-диметилдисилоксана полигидрат)100 г паста ішке қабылдауға арналған 100 г .Активті зат: полиметилсилоксана полигидрат (поликонденсацияның сызықты емес өнімі 1,1,3,3-тетрагидрокси-1,3-диметилдисилоксана полигидрат)70 г Қосымша заттар: тазартылған су — 30 г
Слайд 33

Слайд 34

Слайд 35

Слайд 36

Тұтқыр заттар Бейорганикалық; Бейорганикалық деп сумен араласқанда жабысқақ-пластикалық зат түзетін, бірітіндеп

Тұтқыр заттар

Бейорганикалық;
Бейорганикалық деп сумен араласқанда жабысқақ-пластикалық зат түзетін, бірітіндеп қатып қалып,тастәрізді

қатты затқа айналатын, ұсақ түйірлі материалды айтамыз.
Оларға келесі белгілер тән:
Гидрофильділік
Сумен араласқанда қамыр тәрізді жеңіл пішінделетін зат түзе алуы
Қамыр тәрізді күйден қатты затқа айнала алуы

Органикалық
Органикалық тұтқыр заттар гидрофобты. Бейорганикалық заттардан айырмашылығы жарамды күйге олар қыздырғанда немесе органикалық сұйықтықтарда жұмсартқанда енеді. Органикалық тұтқыр заттарға- битумдар, шайыр, қарамай, пекан, асфальтобетонды заттарды өндіруге арналған заттар,гидроизоляцияланған материалдар.

Слайд 37

Сәлбен жапырағы Қаражидек,қандыағаш өнімдері

Сәлбен жапырағы

Қаражидек,қандыағаш өнімдері

Слайд 38

Танин Tanninum Ұнтақ.Ауыз қуысын шаюға арналған (1-2% ер-і), жағуға арналған (3-5-10% ер-і)

Танин Tanninum

Ұнтақ.Ауыз қуысын шаюға арналған (1-2% ер-і), жағуға арналған (3-5-10% ер-і)

Слайд 39

Емен қабығы Емен қабығы тұтқыр,қабынуға қарсы және қышынуға қарсы зат ретінде

Емен қабығы

Емен қабығы тұтқыр,қабынуға қарсы және қышынуға қарсы зат ретінде қолданылады,


Құрамы мен шығарылу формасы:
Картонды қабықта 100 г ұсақталған емен қабығы түрінде шығарылады (Cortex Quercus)
Слайд 40

Слайд 41

Түймедақ гүлдері Жанама әсерлері: Мүмкін: аллергиялық реакциялар. Қолдануға көрсеткіш Ішке қабылдауға

Түймедақ гүлдері

Жанама әсерлері:
Мүмкін: аллергиялық реакциялар.
Қолдануға көрсеткіш
Ішке қабылдауға арналған: гастриттер, дуодениттер, асқазан мен

он екі елі ішектің ойық жаралары, энтероколиттер, метеоризм.Микроклизма түрінде: спастикалық колиттер, геморрой. Жергілікті қолдануға: ЛОР мүшелерімен ауыз қуысының инфекциялық-қабынулық аурулары (фарингиттер, тонзиллиттер, отиттер, стоматиттер, гингивиттер),зәр шығару жүйесінің инфекциялық-қабыну аурулары. Сыртқы қолдануға: дерматиттер, трофикалық жаралар.
Қарсы көрсеткіштер:
Түймедаққа және арникаға,жармаға,түймешетенге,жусанға жоғары сезімталдылық.
Слайд 42

Слайд 43

Шайшөп

Шайшөп

Слайд 44

Негізгі Натрий Висмуты Bismuthi subnitras

Негізгі Натрий Висмуты
Bismuthi subnitras

Слайд 45

Слайд 46

ДЕ-НОЛ (DE-NOL) Шығарылу түрі, құрамы: Қоңыр-ақ түсті қаппен қапталған,домалақ, «gbr 152»

ДЕ-НОЛ  (DE-NOL)

Шығарылу түрі, құрамы:
Қоңыр-ақ түсті қаппен қапталған,домалақ, «gbr 152» деген жазуы

бар ,иіссіз немесе жеңіл аммиак иісі бар таблеткалар.
Жанама әсері:
Асқазан-ішек жолдарынан:жүрек айну, құсу,жиі үлкен дәретке бару,іш қату болуы мүмкін.Бұл әсерлер уақытша болып табылады. 
Аллергиялық реакциялар: терілік бөртпелер, терінің қышынуы.
Орталық жүйке жүйесі жағынан :Ұзақ уақыт бойы көп мөлшерде пайдаланудан - висмуттың ОЖЖ-де жиналуына байланысты энцефалопатия дамуы мүмкін.
Слайд 47

Слайд 48

Гастро-норм Қолданылуға көрсеткіштер: Дәрілік зат асқазан-ішек жолдарының жаралы-эрозивті зақымдалуымен жүретін ауруларымен

Гастро-норм

Қолданылуға көрсеткіштер: Дәрілік зат асқазан-ішек жолдарының жаралы-эрозивті зақымдалуымен жүретін ауруларымен зардап шегетін

науқастарға ем ретінде соның ішінде: - созылмалы гастрит ,гастродуоденит өршу сатысында және Helicobacter pylori-мен шықырылған созылмалы гастрит ,гастродуоденит ; - пептикалық асқазан мен он екі елі ішек ойық жарасының өршу сатысы - асқазан ойық жарасына байланысты емес , диспепсия; - стероидты емес забынуға қарсы дәрілік заттарды қабылдаудан пайда болған асқазанның эрозивті-жаралы зақымдануы
Слайд 49

Слайд 50

Қарсы көрсеткіштер: - Дәрілік зат құрамындағы заттарға жоғарғы сезімталдылық; - ауыр

Қарсы көрсеткіштер: - Дәрілік зат құрамындағы заттарға жоғарғы сезімталдылық; - ауыр

бүйрек жетіспеушілігі; -14 лет жасқа толмаған балалар;
-жүкті әйелдер және лактация уақытында;
-Құрамында калий мөлшері аз тағамдармен диетада отыратын науқастарға байқап беру керек:
Слайд 51

Тітіркендіргіш заттар: Тітіркендіргіш заттар- негізгі фармакологиялық әсері терінің және шырышты қабаттың

Тітіркендіргіш заттар:

Тітіркендіргіш заттар- негізгі фармакологиялық әсері терінің және шырышты қабаттың афферентті

жүйке талшықтарын қоздыру болып табылатын дәрілік заттар.
Слайд 52

Тітіргендіргіш заттар ретінде қолданылады: Бұрыш жалбыз жапырағынан (әсер етуші негізі-ментол), эвкалипт

Тітіргендіргіш заттар ретінде қолданылады:
 Бұрыш жалбыз жапырағынан (әсер етуші негізі-ментол), эвкалипт жапырағынан

(эвкалип майы «Ингалипт», «Пектусин» дәрілік заттар құрамына кіреді ), қыша ұрықтарынан алынатын эфир майы бар заттар жатады;
(апизартрон, апифор) мен жылан улары(випраксин, випросал).
 Синтетикалық дәрілік заттар: мүсәтір спирті.
Слайд 53

Қыша қағаз (горчичник) жұқа қабатты майсыздандырылған қышамен қапталған.Оның тітіркендіргіш әсері қышалы

Қыша қағаз (горчичник) жұқа қабатты майсыздандырылған қышамен қапталған.Оның тітіркендіргіш әсері қышалы эфирлі

майларға байланысты.Қыша синигрин гликозидінен және мирозин ферментінен тұрады.Қышаны жылы суға салғанда (40 С жоғары емес)мирозин әсерінен күшті тітркендіргіш әсері бар қышалық эфирлік май түзілуі мен жүретін синигриннің ферментативті ыдырауы болады.
Қолданылуға көрсеткіштер:
 Тыныс алу мүшелерінің аурулары(фарингит, ларингит, трахеит).
 Буын аурулары(артралгиялар).
 Стенокардия.
 Невралгиялар мен миалгиялар.
Слайд 54

Слайд 55

Слайд 56

Мүсәтір спирті: Мүсәтір спиртін бу түрінде ,сыртқа қолдануға және ішуге пайдаланады:

Мүсәтір спирті:

Мүсәтір спиртін бу түрінде ,сыртқа қолдануға және ішуге пайдаланады:
Тыныс

алуды күшейту мен талмадан шығару үшін байқап танауына ерітіндіге малынған мақтаны немесе дәкені жақындатады.
Құсықты шақыру үшін (әсіресе алкоголмен уланғанда) араласқан мүсәтір спирті ерітіндісін (5—10 тамшы 100 мл суға ) ішке тағайындайды.
Жәндіктердің шағуында ,жергілікті басу немесе линимент түрінде қолданылады.
Невралгиялар, миозиттер кезінде сырттай сылау үшін (аммиактық линимент түрінде) пайдаланады. Мүсәтір спирті тері рецепторларын тітркендіре отырып , алаңдату әсерін тигізеді.
Хирургиялық практикада Спасокукоцкого—Кочергин әдісінде мүсәтір спиртімен (оны жылу суда араластырып (250 мл аммиак ерітіндісін 5 литр қайнаған суда)) қолды жуады.
Слайд 57

Ментол (лат. Mentha — жалбыз) Суық тиюдің,ревматизмнің емдеу үшін, бұлшық еттердегі

Ментол (лат. Mentha — жалбыз)

Суық тиюдің,ревматизмнің емдеу үшін, бұлшық еттердегі ауыру сезімді басу үшін

және т.б. Қолданады.