Қартаң жастағы науқастарды күту

Содержание

Слайд 2

Соңғы жылдарда өткен демографиялық процестің анализінде экономиканы жоғарғы мемлекеттің халықтың жастық

Соңғы жылдарда өткен демографиялық процестің анализінде экономиканы жоғарғы мемлекеттің халықтың жастық

структурасында қарт адамның жоғарылағаны анықталды. Осыған байланысты қарт адамдарда аурудың пайда болуының, ағымын, емін және профилактикасының ерекшелігін білу үлкен көмек көрсетеді. Медицина және биологиядағы бөлім тірі организмдердің заңды кәртейуін зерттеуін грентология деп атайды, (грек сөзі geron- қарт адам, logos- ғылым). Геринтологияның қосалқы бөлімі гериатрия қарт адамдардағы ауруды зерттейді.
Слайд 3

Қазіргі уақытта физиологиялық қартаю анықталды, онда физикалық халі жақсы сақталуын, ақылдың

Қазіргі уақытта физиологиялық қартаю анықталды, онда физикалық халі жақсы сақталуын, ақылдың

белсенділігі, жұмысқа қабілеттілікті, айналадағы ортаға қызығушылықты сипаттайды. Өкінішке орай көп адамдар ерте қартаюдың пайда болуымен бетпе-бет келеді. Бұл кезде әр-түрлі ағзаларда және жүйкелерді жастық өзгерістер өте келе пайда болады, осыдан организмнің компенсаторлы күші төмендейді.
Слайд 4

Герантология және гериантрия мәселелерінде медициналық және әлеуметтік жағдайдың әсерін есепке ала

Герантология және гериантрия мәселелерінде медициналық және әлеуметтік жағдайдың әсерін есепке ала

отырып, қазіргі кезде «өмір ұзарту» ғылыми зерттеу комплекстерінің программасы құрастылуда. Бұл программа организмнің қартаю механизімін анықтауға ( горманальдық және генетикалық), соның ішінде молекулалық және клеткалық деңгейде, иммунитеттің жастық өзгерісін зерттеуге, қарт адамдардағы негізгі потологияға әкелетін себептерді анықтауға бағытталған.
Слайд 5

Көптеген аурулардың науқас адамдағы ағымдық сипаты өзіне сәйкес ерекшеліктері де болады.

Көптеген аурулардың науқас адамдағы ағымдық сипаты өзіне сәйкес ерекшеліктері де болады.

Ауру структурасына байланысты қарт адамдарда негізгі орында мынандай потологиялар тұрады: жүректің ишемиялық ауруы, гипертониялық ауру, қант диабеті, тыныс алу ағзаларының аурулары, тірек-қимыл аппаратының аурулары. Бұл жағдайларда пациенттерде 1 ауру сирек болады, көбінесе 2-3 немесе одан да көп аурулардың қосылуы мүмкін.Осындай жағдайлар науқас адамның жағдайын нашарлатады және болжамы жаман болуы мүмкін.
Слайд 6

Көптеген кең таралған аурулар қарт адамдарда жасырын өтуі мүмкін, клиникалық симптомдары

Көптеген кең таралған аурулар қарт адамдарда жасырын өтуі мүмкін, клиникалық симптомдары

анық емес болады, бірақ сонымен қатар ауыр асқынуларға бейім болады. Мысалы инфекциялық және қабыну аурулары қарт адамдарда жиі дене температурасының жоғарылауынсыз өтеді, бұл организмнің реактивтілігінің төмендеуін көрсетеді. Кей жағдайларда қарт адамдарда жедел хирургиялық араласудың клиникалық симптомдары анық емес болады (мысалы, іш қуыс ағзалары), бірақ олар жедел операцияны қажет етуі мүмкін.
Слайд 7

Қарт адамда оның жағдайын нашарлататын бірнеше аурудың болуы көп жағдайда толық

Қарт адамда оның жағдайын нашарлататын бірнеше аурудың болуы көп жағдайда толық

зерттелмеудің нәтижесі. Қосалқы аурудардың болуы (мысалы ауыр өтетін гипертониялық ауру, жүрек ритімінің бұзылуы, ішкі ошақты миокарт инфарктісі) көбінесе асқазан-ішек жолына керекті эндоскопиялық зерттеудің жасалуына кедергі болады т.с.с Осының салдарынан ауру диагнозы толық анықталмайды, және ем эффективті болмайды.
Слайд 8

Көптеген дәрілік препараттардың әсер ету ерекшелігі қарт адамдарды емдеуде қосымша кедергі

Көптеген дәрілік препараттардың әсер ету ерекшелігі қарт адамдарды емдеуде қосымша кедергі

туғызады. Біріншіден, қарт адамдардағы асқазан-ішек жолының шырышты қабатының өзгерісі дәрілік препараттың сіңірілуін нашарлатады, осыдан емдік әсері және оның айқын көрінісі кем көрінеді. Өз кезегінде егде адамдарда жастарға қарағанда бауырдың залалсыздандыру функциясы және бүйректің шығару қасиеті төмен, осыдан дәрілік заттардың және олардың метоболизм өнімдері ағзадан баяу шығарылады. Бұл кумуляцияға әкеледі.
Слайд 9

Қарт адамның клеткаларының реактивтілігін төмендегі қабылдаған препараттың әсерін төмендетеді немесе мүлдем

Қарт адамның клеткаларының реактивтілігін төмендегі қабылдаған препараттың әсерін төмендетеді немесе мүлдем

жоқ болуының себебі болады. Сонымен қатар дәрілік терапияның жанама әсерлерінің көрінуі қарт адамда жастарға қарағанда жоғары болуы мүмкін. Жоғарыда айтылғандарға байланысты, әр бір қарт адамға өзіне сәйкес индивидуалды препараттың мөлшерін өлшеп беру керек.
Слайд 10

Қарт жастағы адамдарды күту кезінде диагностикаға көп көңіл бөлу керек. Тіпті

Қарт жастағы адамдарды күту кезінде диагностикаға көп көңіл бөлу керек. Тіпті

қарт адамдарға оларды ауруханаға жатқызу қалыпты жағдай болып көрінбеуі мүмкін. Егде жастағы адамдар мен қарт адамдарға өздерінің үйреніп қалған өмірлік стереотипін өзгерту және жаңа жағдайларға бейімделу қиынға түседі. Тіпті мынандай жағдай да кездескен, психикасы сау қарт адамдарды ауруханада емдеу кезінде олардың кеңістікте және уақыттағы ориентациясы бұзылған және жалпы жағдайы дұрыс жүргізілгеніне қарамастан прогрессивті түрде нашарлай түскен.
Слайд 11

Сол себепті ауруханаға жатқызуға абсолютті көрсеткіштер болғанша қарт адамдарды үйде отбасының

Сол себепті ауруханаға жатқызуға абсолютті көрсеткіштер болғанша қарт адамдарды үйде отбасының

қармауында ұстаған жөн. Егер тіпті ауруханаға жатқызу міндетті болса, онда қарт адамдарға ауруханада жату уақытша екендігін түсіндіріп, жүргізілген емнен кейін міндетті түрде үйіне қайтатындығын түсіндіріп айту керек.
Слайд 12

Егде жастағы және қарт адамдарды күту кезінде олардың психикалық ерекшеліктерін ескеру

Егде жастағы және қарт адамдарды күту кезінде олардың психикалық ерекшеліктерін ескеру

керек. Кейбір адамдар өздерінің қартайып бара жатқандығын мойындамай жас кезіндегі өмір жағдайын жүргізіп, физикалық және психикалық жүктемелер түсіреді, тамақтану, ұйқтау, демалу режимін сақтамайды. Осы жағдайлардың бәрі көптеген аурудың жаман дамуына, тез өршуіне және асқынуына алып келеді. Сондықтан науқасты тағайындалған режимді сақтау керектігіне көндіру өте маңызды.
Слайд 13

Қарт адамдар және егде жастағы адамдар уақыт өзгерісіне өте сезімтал болады,

Қарт адамдар және егде жастағы адамдар уақыт өзгерісіне өте сезімтал болады,

соған байланысты белгілі бір зерттеуді тағайындаған кезде, зерттеуді тура уақытында жүргізу керек. Егде жастағы адамдар достары мен жақындарынан айрылғандаы ауыр көтереді және жаңа достармен әрең тіл табысады. Егде жастағы адамдарда жиі есте сақтау қабілеті бұзылысы кездеседі. Ондай жастағы науқастар бірнеше жыл бұрын өткенді жақсы есте сақтайды, ал қазіргі кезде болған хабарларды есте дұрыс сақтай алмайды және шатастырып алуы мүмкін.
Слайд 14

Осы ерекшеліктер науқастардан анамнез жинауды қиындатады. Сол себепті анамнезді туыстарынан сұрастыруға

Осы ерекшеліктер науқастардан анамнез жинауды қиындатады. Сол себепті анамнезді туыстарынан сұрастыруға

тура келеді. Осындай науқастарды күту кезінде әр нәрсеге мұқият және шыдамды болу керектігін және бірнеше рет қойылған сұрақтың қайталануына қарамастан сыпайы жауап беру керектігін, дәріні қабылдау уақытын, процедуралардың жүргізу уақытын үнемі есіне салып отыру қажет.
Слайд 15

Егде жастағы және қарт адамдармен сөйлесу кезінде олардың жасына байланысты, өмірінің

Егде жастағы және қарт адамдармен сөйлесу кезінде олардың жасына байланысты, өмірінің

аяқталуы туралы еш нәрсе айтуға болмайды. Олармен кездескен кезде оларды кішірейтіп, еркелетіп «бабуся», «дедуля» деп айтуға болмайды. Бұл медицина қызметкерінің мәдениетінің төмендігін көрсетеді, науқас қарт адамдарға аты және әкесінің атыменен атау керек.
Слайд 16

Егде және қарт жастағы науқастар жиі ұзақ ауыратын, созылмалы аурумен ауыратын,

Егде және қарт жастағы науқастар жиі ұзақ ауыратын, созылмалы аурумен ауыратын,

тіпті кейде жазылмайтын аурумен ауыратын адамдар қатарына жатады. Қарт науқастардың күтуін жоспарлау кезінде белгілі бір жағдайға байланысты олардың арнайы қарттарға арналған интернатта тұру туралы сұрақтар бірінші қаралу керек.
Слайд 17

Егде жастағы науқастарды күту кезіндегі оптималді емдеу сауықтыру режимін қалыптастыру маңызды

Егде жастағы науқастарды күту кезіндегі оптималді емдеу сауықтыру режимін қалыптастыру маңызды

рөл атқарады. Егде және қарт жастағы науқастарда жиі ұйқысының бұзылуы кездеседі, ондай науқастар күндізгі уақытта ұйқтап, ал түнде сергек болумен, кітап оқумен, жүрумен, тамақ ішумен, қоршаған ортада есінің дұрыстығына күмән келтіруі мүмкін. Мұндай жағдайларда тыныштандыратын және ұйқтататын дәрі тағайындауға асықпау керек, өйткені ұйқының бұзылысы әр түрлі себептерге байланысты болуы мүмкін.
Слайд 18

Егде жастағы ер адамдарда жиі кездесетін аурулардың бірі ол аденомды предстатол

Егде жастағы ер адамдарда жиі кездесетін аурулардың бірі ол аденомды предстатол

темірінің көп болуының нәтижесінде зәрді ұстай алмауы. Бұндай науқастар жиі дәретханаға барғандықтан ұйқы бұзылысына әкеледі. Бұл жағдайда науқас жанына зәр алатын ыдыс әкеліп қойған дұрыс. Ұйқы бұзылысының тағы бір көрнісі ол төсектің ыңғайлы еместігінде. Яғни қарт адамдардың көбінде остеохондроздың болуы, палатаның желдетілмегенінен және көрші науқастардың қорылынан ұйқы қашады.
Слайд 19

Яғни қорытындылайтын болсақ, егде және қарт адамдарда жастарға қарағанда қалпына келу

Яғни қорытындылайтын болсақ, егде және қарт адамдарда жастарға қарағанда қалпына келу

процессі өте баяу жүреді, ал бұл ұзақ уақыттық терапияны қажет етеді. Егер қойылған тәртіптерді үнемі сақтап, ерік-жігер күшін алдыға қойса, онда тез сауығып кетуге мүмкіндік туады, қандай ауыр жағдай, қандай ауыр ауру болмасын (мысалы, инфаркт миокарда, ми қанайналымының бұзылуы). Бүл жерде тағы үлкен рол атқаратын жағдай ол- қартаң жастағы науқастарды күте білу.