Қатерлі ісік өсу биохимиясы. Канцерогенездің молекулярлы аспекті. Қатерлі ісікке биохимиялық диагностика
- Главная
- Медицина
- Қатерлі ісік өсу биохимиясы. Канцерогенездің молекулярлы аспекті. Қатерлі ісікке биохимиялық диагностика
Содержание
- 2. Студенттің өзіндік жұмысының тақырыбы: Қатерлі ісік өсу биохимиясы. Канцерогенездің молекулярлы аспекті. Қатерлі ісікке биохимиялық диагностика
- 3. Кіріспе Ісіктерге жалпы түсінік Негізгі бөлім Қатерлі ісіктерге сипаттама Қатерлі ісік өсу биохимиясы Канцерогенездің молекулярлы аспекті
- 4. Ісіктерге жалпы түсінік Ісік ( лат.-tumor, blastoma, грек-neoplazma, орыс.- опухоль)- тұтас организмнің жүйкелік-эндокриндік реттеулеріне бағынбай, өз
- 5. Химиялық ықпалдар Өспе дамуына әкелетін химиялық заттар канцерогендер деп аталады. Барлық канцерогендер экзогенді және эндогенді болып
- 6. Химиялық ықпалдар Эндогенді канцорегендер: - стероидтық гормондар: эстероген, эстрадиол -холестерин туындылары: холестадиендер, карцинолипиндер; -амин қышқылдарының ыдырау
- 7. Физикалық ықпалдар Бұларға әртүрлі иондағыш сәулелердің түрлері және ултракүлгін сәулелер жатады. Иондағыш сәулелердің барлық түрлері: -рентген
- 8. Сонымен қатар ісік дамуында: -Жүйке жүйесінің- созылмалы невроздық жағдайлар, ұзақ жан күйзелістері т.б бұзылыстары; -Эндокрин жүйесінің
- 9. Ісіктердің жіктелуі
- 10. Қатерлі және қатерсіз өспелердің айырмашылықтары
- 12. Қатерлі ісік – бұл ісік өмірге қауіпті қасиеттерімен бағаланады. Сол себептен оны «қатерлі» деп атайды. Қатерлі
- 14. Қатерлі ісіктерге клеткалық атипизм тән. Оларды түзуші клеткалар өзі өсіп шыққан ағза не тін клеткаларынан өзгеше
- 15. Өспе өсуі атипиясының түрлері: Өсіп-өну атипиясы Антигендік атипия Биохимиялық атипия Физико-химиялық атипия Морфологиялық атипия Функциялық атипия
- 17. Ісіктердің өсіп-өну атипиясына олардың өсу дербестілігі және тіршілігін жоғалтпай,ұдайы шексіз өсіп-өнуі жатады. Ісік өсуінің дербестілігі. Ісік
- 20. Тарихы Саналы адам қалыптаспай тұрып қатерлі ісік ауруы бұрыннан белгілі болған. 1932 жылы антрополог Луис Лики
- 21. Емнің дәрежесіне қарай ісікті хирургиялық жолмен алып тастағаннан кейін жараны құрамында өсімдік майлары және мышьяктары бар
- 22. Биохимиялық атипия- өспе тінінде зат алмасуларының қалыптыдан ауытқып ерекшеленуі. Өспе өсуіне қажетті энергияны глюкоза ыдыратылуынан алады.
- 23. Өспе жасушаларында нәруыздардың өндірілуі мен ыдырауының арақатынасы бұзылады. Жасушалардың тез бөлініп, өсуіне көп мөлшерде нәруыздардың түзілуі
- 25. Өспелерде РНК мен ДНК өндірілуін арттыратын белсенді полимеразалардың мөлшері көбейеді. Керісінше бұл қышқылдарды ыдырататын : гуаназа,
- 26. Канцерогенездің молекулярлы аспекті Канцерогенез дамуы 3 кезеңмен жүреді
- 27. Сау жасушаның өспе жасушасына айналуы- мына себептердің әсерінен: Протоонкогендердің белсенді онкогендерге айналуынан, Жасушалардың өсіп өнуін бөлініп
- 29. Жасушаның ісік трансформациясын жүзеге асыру үшін промоция-ісік жасушаларының әсерленіп,қарқынды өсіп-өнетін канцерогенді фактор.Әдеттегідей,промотор еніңкі сигналдық құламаларды активизация
- 30. Ісіктің гентикалық тұрақсыздығының дамуы барысында,оның жасушалық құрамын жиі өзгерісте болады және мұндай өрлеу стратегия діңгек желісін
- 35. Қатерлі ісіктің биологиялық емі Қатерлі ісіктердің пайда болу, өніп-өсу, даму үрдістеріне ағзаның рөлі өте зор. Бұл
- 36. Қазіргі кезде, онкологияда биопрепараттардан - интерлейкиндер, интерферондар, моноклональді антителалар, клетка жиынтығын қоздыратын заттар қолданады. Интерлейкиидер. Интерлейкин-2,
- 37. Ісікке қарсы іс-әрекет. МКА-ның ісік клеткасына қарсы іс-әрекеттері әлі осы күнге шейін толық зертгелмеген. Бірақ, оның
- 38. Ісіктерді анықтайтын әдістер: 1.Морфологиялық әдіс-дәрігер арнаулы құралдар (гастроскопия,ларингоскопия т.б)арқылы немесе жай көзбен көру арқылы тіннің патологиялық
- 41. Цитологиялық зертхана Зертхана қызметінің негізгі бағыты — қатерсіз және қатерлі өскіндердің дифференциалды диагностикасына арналған биологиялық материалды
- 42. MINDRAY ВС — 3200 гематологиялық талдағышы (АҚШ, Қытай) MINDRAY ВС гематологиялық талдағышы ВС-3200 гематологиялық талдағышы клиникалық
- 43. е-411 иммунохемилюминесценттік талдағышы е-411 иммунохемилюминесцентті талдағышы Roche Cobas e 411 талдағышы автоматты жабық жүйе болып табылады
- 46. Қатерлі ісіктің алдын қалай аламыз? ▪үнемі бір түрдегі азықтарды пайдаланбау; ▪тамақтану кезінде тамақтың дәмділігі мен қоректілігіне
- 47. Лейкоздар
- 48. Лейкоздар- сүйек миының қантүзу жасушаларынан дамыған ісіктер.Лейкоздардың 100 000 тұрғынға шаққандағы кездесу жиілігі 13 шамасында.Әйелдерге қарағанда
- 50. Патогенезі: Ауру қатерлі ісіктің заңымен өрістейді.Бұл кезде гемобластоздар дамуының патогенезінде клондық теория бір ауыздан қабылданған.Клондық теория
- 51. Қорытынды Қатерлі ісік дамуы Себепкер химиялық, физикалық, биологиялық ықпалдар Жайылмалы әркелкі гиперплазия дамуы Жасушалардың ошақталып өсуі
- 52. ХХ ғасырдың аяғы мен ХХІ ғасырдың басында, тәжірибелік және клиникалық жетістіктердің арқасында онкологиялық аруларды анықтау мен
- 53. Бақылау сұрақтары 1. 2. Қатерлі ісік пен қатерсіз ісіктердің айырмашылығы? 3. Лейкоздар дегеніміз не?
- 54. Пайдаланылған әдебиеттер 1. Шалхарова.Ж.Н., Шырынбекова.Б.Ж «Биологиялық химия пәнінен лекциялар жинағы» Түркістан 2008, 90 бет 2. Тапбергенов
- 56. Скачать презентацию
Студенттің өзіндік жұмысының тақырыбы: Қатерлі ісік өсу биохимиясы. Канцерогенездің молекулярлы аспекті.
Студенттің өзіндік жұмысының тақырыбы: Қатерлі ісік өсу биохимиясы. Канцерогенездің молекулярлы аспекті.
Кіріспе
Ісіктерге жалпы түсінік
Негізгі бөлім
Қатерлі ісіктерге сипаттама
Қатерлі ісік өсу биохимиясы
Канцерогенездің
Кіріспе
Ісіктерге жалпы түсінік
Негізгі бөлім
Қатерлі ісіктерге сипаттама
Қатерлі ісік өсу биохимиясы
Канцерогенездің
Қатерлі ісікке биохимиялық диагностика
Қорытынды
Жоспар
Ісіктерге жалпы түсінік
Ісік ( лат.-tumor, blastoma, грек-neoplazma, орыс.- опухоль)- тұтас
Ісіктерге жалпы түсінік
Ісік ( лат.-tumor, blastoma, грек-neoplazma, орыс.- опухоль)- тұтас
Ісік дамуының этиологиясына әртүрлі ( химиялық, физикалық, биологиялық) ықпалдар әсер етеді.
Химиялық ықпалдар
Өспе дамуына әкелетін химиялық заттар канцерогендер деп аталады.
Барлық
Химиялық ықпалдар
Өспе дамуына әкелетін химиялық заттар канцерогендер деп аталады.
Барлық
Экзогенді канцорегендер:
- көп оралымды хошиісті көмірсутектер: фенантрен, 3,4-бензпирен және т.б;
-оралымды аминдер: нафтиламин, бензидин;
-аминдік азоқосындылар: диметиламиноазобензол т.б;
-бейорганикалық химилық заттар: хорм, қорғасын, мышьяк, кадмий
Химиялық ықпалдар
Эндогенді канцорегендер:
- стероидтық гормондар: эстероген, эстрадиол
-холестерин туындылары: холестадиендер, карцинолипиндер;
-амин қышқылдарының
Химиялық ықпалдар
Эндогенді канцорегендер:
- стероидтық гормондар: эстероген, эстрадиол
-холестерин туындылары: холестадиендер, карцинолипиндер;
-амин қышқылдарының
-бос радикалдар мен майлардың асқын тотықтары;
-нитроксид және оның асқын тотықтары жатады. Осы эндогендік канцерогенді заттар лейкозбен ауыратын сырқаттардың зәрінен табылған. Организмде эндокриндік бездермен гормондар өндіріліуінің бұзылуы өспелердің кейбір түрлерінің дамуына алып келеді.
Физикалық ықпалдар
Бұларға әртүрлі иондағыш сәулелердің түрлері және ултракүлгін сәулелер жатады. Иондағыш
Физикалық ықпалдар
Бұларға әртүрлі иондағыш сәулелердің түрлері және ултракүлгін сәулелер жатады. Иондағыш
-рентген сәулелері;
-a, b, g- сәулелері мен протондар канцерогендік әсер ете алады.
Биологиялық ықпалдар
Бұл ықпалдарға РНК-дан тұратын вирустар:
Адамдарда: Т-жасушалы лейкоз, яғни бұл HTLV-1 (human T-leukemia virus)
ДНК-дан тұратын вирустар:
-папилома, кандилома, Беркитт лимфомасы
-В-гепатитінің вирусы, әсіресе афлотоксинмен бірігіп әсер еткенде бауыр карциномасы т.с.с дамиды
- сонымен қатар герпесвирустар, олардың ішінде Эпштейн-Барр вирусы.
Сонымен қатар ісік дамуында:
-Жүйке жүйесінің- созылмалы невроздық жағдайлар, ұзақ жан күйзелістері
Сонымен қатар ісік дамуында:
-Жүйке жүйесінің- созылмалы невроздық жағдайлар, ұзақ жан күйзелістері
-Эндокрин жүйесінің – гормондық жағдайының бұзылуы;
-Тұқым қуалаушылық факторы;
-Иммунды жүйенің жеткіліксіздігі де ықпал етеді.
Ісіктердің жіктелуі
Ісіктердің жіктелуі
Қатерлі және қатерсіз өспелердің айырмашылықтары
Қатерлі және қатерсіз өспелердің айырмашылықтары
Қатерлі ісік – бұл ісік өмірге қауіпті қасиеттерімен бағаланады. Сол себептен оны
Қатерлі ісік – бұл ісік өмірге қауіпті қасиеттерімен бағаланады. Сол себептен оны
Oл жасушалардың ретсіз бөлінуімен сипатталады, және де басқа ағзаларға, жиі тіндерге метастаз берумен сипатталады. Бұл ауру генетикалық бұзылу салдарының пролиферация және дифференцирацияның бұзылуы болып табылады.
Қатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптозҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизіміҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаныңҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундықҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияныҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісікҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастазҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. МетастаздарҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзаларҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндердеҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастазҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйектеҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мидаҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырдаҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпедеҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардыңҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардың бақылаусыз бөлінуі қатерсіз ісіккеҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардың бақылаусыз бөлінуі қатерсіз ісікке алып келуі мүмкін. Қатерлі ісікҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардың бақылаусыз бөлінуі қатерсіз ісікке алып келуі мүмкін. Қатерлі ісік қатерсіз ісіктенҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардың бақылаусыз бөлінуі қатерсіз ісікке алып келуі мүмкін. Қатерлі ісік қатерсіз ісіктен ерекшелігі метастазҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардың бақылаусыз бөлінуі қатерсіз ісікке алып келуі мүмкін. Қатерлі ісік қатерсіз ісіктен ерекшелігі метастаз қалыптастырмауы болады, басқа ағзаларғаҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардың бақылаусыз бөлінуі қатерсіз ісікке алып келуі мүмкін. Қатерлі ісік қатерсіз ісіктен ерекшелігі метастаз қалыптастырмауы болады, басқа ағзаларға енбейді және ағзағаҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардың бақылаусыз бөлінуі қатерсіз ісікке алып келуі мүмкін. Қатерлі ісік қатерсіз ісіктен ерекшелігі метастаз қалыптастырмауы болады, басқа ағзаларға енбейді және ағзаға қатерсіз. Бірақ та қатерсіз ісікҚатерлі ісік қалыпты жасуша қатерлі трансформация нәтижесінде пайда болады, ол бақылаусыз көбейеді, апоптозға қабілеттілігін жоғалтады. Қатерлі трансформация бір немесе бірнеше мутация кесірінен пайда болады,жасушалардың шекарасы анықталмаған жағдайда апоптоз механизімі бұзылуына алып келеді. Егер де ағзаның иммундық жүйесі мұндай трансформацияны анықтамаса, ісік ары қарай өсіп сонында метастаз береді. Метастаздар барлық ағзалар мен тіндерде пайда болуы мүмкін. Өте жиі метастаз сүйекте, мида, бауырда және өкпеде пайда болады. Және де жасушалардың бақылаусыз бөлінуі қатерсіз ісікке алып келуі мүмкін. Қатерлі ісік қатерсіз ісіктен ерекшелігі метастаз қалыптастырмауы болады, басқа ағзаларға енбейді және ағзаға қатерсіз. Бірақ та қатерсіз ісік жиі қатерлі ісікке ауысады.
Қатерлі ісіктерге клеткалық атипизм тән. Оларды түзуші клеткалар өзі өсіп шыққан ағза
Қатерлі ісіктерге клеткалық атипизм тән. Оларды түзуші клеткалар өзі өсіп шыққан ағза
Жалпы айтқанда, ісік клеткалары өсіп-өнуі мен дамып жетілуі бойынша, құрылысы мен қасиеттері,атқаратын қызметтері бойынша орналасқан қалыпты тін жасушаларынан алшақтанып ерекшеленіп тұрады. Осындай жағдайды ісік өсуінің атипиясы (грек.,а-жоқ,болмау; typos-түр,пішін) дейді.
Ісіктің бірнеше:
-өсіп-өну атипиясын;
-морфологиялық атипиясын;
-биохимиялық атипиясын;
-антигендік атипиясын;
-функциялық атипиясын;
-физикалық-химиялық атипиясын-ажыратады.
Өспе өсуі атипиясының
түрлері:
Өсіп-өну
атипиясы
Антигендік
атипия
Биохимиялық
атипия
Физико-химиялық
атипия
Морфологиялық
атипия
Функциялық
атипия
Өспе өсуі атипиясының
түрлері:
Өсіп-өну
атипиясы
Антигендік
атипия
Биохимиялық
атипия
Физико-химиялық
атипия
Морфологиялық
атипия
Функциялық
атипия
Ісіктердің өсіп-өну атипиясына олардың өсу дербестілігі және тіршілігін жоғалтпай,ұдайы шексіз өсіп-өнуі жатады.
Ісік
Ісіктердің өсіп-өну атипиясына олардың өсу дербестілігі және тіршілігін жоғалтпай,ұдайы шексіз өсіп-өнуі жатады.
Ісік
Тарихы
Саналы адам қалыптаспай тұрып қатерлі ісік ауруы бұрыннан белгілі болған. 1932 жылы антрополог Луис Лики Kенияда қазіргі адамның жағын
Тарихы
Саналы адам қалыптаспай тұрып қатерлі ісік ауруы бұрыннан белгілі болған. 1932 жылы антрополог Луис Лики Kенияда қазіргі адамның жағын
Емнің дәрежесіне қарай ісікті хирургиялық жолмен алып тастағаннан кейін жараны құрамында өсімдік майлары және мышьяктары бар маймен өндеу
Емнің дәрежесіне қарай ісікті хирургиялық жолмен алып тастағаннан кейін жараны құрамында өсімдік майлары және мышьяктары бар маймен өндеу
Биохимиялық атипия- өспе тінінде зат алмасуларының қалыптыдан ауытқып ерекшеленуі. Өспе
Биохимиялық атипия- өспе тінінде зат алмасуларының қалыптыдан ауытқып ерекшеленуі. Өспе
Өспе жасушаларында нәруыздардың өндірілуі мен ыдырауының арақатынасы бұзылады. Жасушалардың тез
Өспе жасушаларында нәруыздардың өндірілуі мен ыдырауының арақатынасы бұзылады. Жасушалардың тез
өспелерде нуклеин қышқылдарының түзілі ферменттері қатты көбейеді. Белсенділігі жоғары киназалар, АТФ энергиясын пайдаланып , бос пуринді және пиримидинді негіздерден , рибозадан нуклеотидтердің түзілуін үдетеді.
Өспелерде РНК мен ДНК өндірілуін арттыратын белсенді полимеразалардың мөлшері көбейеді.
Өспелерде РНК мен ДНК өндірілуін арттыратын белсенді полимеразалардың мөлшері көбейеді.
қалыпты жағдайда әрбір тін өзіне ғана тән ферменттер түзеді. Бұл ферменттер осы тінге тән изоферменттердің жиынтығымен сипатталады. Ісіктерде бұл ерекшелік жоғалады, изоферменттердің саны азаяды, олардың жиынтығы әртүрлі өспелерде біркелкі сәйкес болады.
Ісік жасушалары қаннан төмен тығыздықты липопротеидтерді және антиоксиданттарды сорып алады. Оларда май қышқылдарының түзілуі азаяды, керісінше мембрана құрамына енетін өзгерген фосфолипидтердің түзілуі артады. Содан мембрана липидтері біркелкі болады да, өспе жасушаларының мембраналары қалыптыдан өзгеріп кетеді.
Канцерогенездің молекулярлы аспекті
Канцерогенез дамуы 3 кезеңмен жүреді
Канцерогенездің молекулярлы аспекті
Канцерогенез дамуы 3 кезеңмен жүреді
Сау жасушаның өспе жасушасына айналуы- мына себептердің әсерінен:
Протоонкогендердің белсенді онкогендерге
Сау жасушаның өспе жасушасына айналуы- мына себептердің әсерінен:
Протоонкогендердің белсенді онкогендерге
Жасушалардың өсіп өнуін бөлініп көбеюін тежейтін нәруыздардың түзілуін қадағалайтын супрессор гендердің белсенділігі жоғалуынан;
Жасушалардың тектік ақпарат бойынша өздерінің тіршілігін жоғалтуының немесе апоптоз дамуының бұзылыстарынан;
Жасушалардың ДНК молекуласының бүлінген жерлерінің репарациялық мүмкіншілігінің бұзылысынан болады.
Ісік дамуында негізгі роль атқаратын Супрессор нәруыздар:
* Геномның тұрақтылығынын негізгі қорушы- протеин 53 (р53)
* Жасуша бөлінуінің ДНК түзілу фазасына енуін тежейтін Rb- нәруызы
* циклин-циклинтәуілді киназа кешенінің белсенділігін тежейтін протеин 16 және протин 21 нәруыздары
* ішектерде аденоматоздық полипоздар дамуын тежейтін Эй-Пи-Си нәруызы
* нейрофиброматоз дамуын тежейтін нейрофибромин нәруызы ( NF-1)
* емшек обыры дамуын тежейтін (BRCA-1) нәруызы т.б жатады
Жасушаның ісік трансформациясын жүзеге асыру үшін промоция-ісік жасушаларының әсерленіп,қарқынды өсіп-өнетін канцерогенді
Жасушаның ісік трансформациясын жүзеге асыру үшін промоция-ісік жасушаларының әсерленіп,қарқынды өсіп-өнетін канцерогенді
Ісіктің гентикалық тұрақсыздығының дамуы барысында,оның жасушалық құрамын жиі өзгерісте болады және
Ісіктің гентикалық тұрақсыздығының дамуы барысында,оның жасушалық құрамын жиі өзгерісте болады және
Қатерлі ісіктің биологиялық емі
Қатерлі ісіктердің пайда болу, өніп-өсу, даму
Қатерлі ісіктің биологиялық емі
Қатерлі ісіктердің пайда болу, өніп-өсу, даму
Цитокиндср - деп салмағы өте аз (<50 мм/к), төменгі молекулалары, суға ерігіш белок қоспаларын айтады. Қазіргі таңда осындай 300 молекулалар белгілі. Бұлар жүйке, иммунды және ішкі секретті бездердің клеткаларымен тығыз қарым-қатынаста болып, тек ағзаның өзіне тән емес, басқа өгей клеткалармен кездескенде пайда болады..
Цитокиндердің ісікке және вирустарға қарсы қасиеттері бар, олар иммундык жүйенің бслсенділігін күшейтеді.
Цитокиндер биологиялық затқа жатады. Олар ісікті жояды, немесе ісік клеткасының туғызған қолайсыз үрдістерін кайтадан қалыпты жағдайға келтіреді. Мұны биологиялық ем деп айтады. Биопрепараттар тікелей клеткаға әсерін тигізіп, онық дамылсыз өсуіне, қан-тамырларын жою арқылы ықпал жасайды, Химиопрепараттарға қарағанда биопрепараттардың көптеген жағымды әсерлері бар.
Олар:
• шипалы қасиеттері жоғары, тек ісік клеткасына ғана бағытталған,
• уытты қасиеттері және асқыну жүйелігі өте төмен,
• емдік әсері ұзағырақ келеді,
• оларды ендіру арзанға түседі.
Қазіргі кезде, онкологияда биопрепараттардан - интерлейкиндер, интерферондар, моноклональді антителалар, клетка
Қазіргі кезде, онкологияда биопрепараттардан - интерлейкиндер, интерферондар, моноклональді антителалар, клетка
Интерлейкиидер. Интерлейкин-2, лимфощптерден өядіріліп, иммундык жүйеге жан-жақты қоздырғыш әсерін тигізеді. Интерлейкин-2-нің, Ресейде-ронколейкин, ал АҚШ-пен Европада - пролейкин деген дәрісі қолданады.
Интерферон, белок - протеин, бөгде антигенге төзімділікті күшейтеді, ал оларға бөгде антиген әсерін тигізсе (вирустардың, микробтардың, ісіктердің), сонда ол қан және сүйек миларының клеткаларынан өнеді.
Онкологияда а-иитерферон жиі қолданады. Роферон (аг), иытерферон (а) және иитрон (а2Ұ - интерферон) миелоидты лейкозда, Капоши саркомасында, төменгі дәрежедегі В-клеткалы лимфомада өте шипалы келеді. Буйрек, қуық, тік ішек рактарында жэне мелапомада, олардың пәрменділігі қазір толық дәлелденгендіктен, жиі қолданылады. Көбінесе осы ісіктерде, ісікке қарсы дәрілермен қосарланып колданылады, ал енді бүйрек рагында интерлейкинмен сабақтас ұсынылады.
Ісікке қарсы іс-әрекет.
МКА-ның ісік клеткасына қарсы іс-әрекеттері әлі осы
Ісікке қарсы іс-әрекет.
МКА-ның ісік клеткасына қарсы іс-әрекеттері әлі осы
Клиникалық онкологияда МКА ісік клеткаларын радио изотоппен байланысып барын, тікелей өлтіреді, немесе ағзадағы алмасу үрдісінен пайда болған және ісікті өзінен пайда болған уыттарды жояды, сөйтіп адамға деген көптеген жеңілдік туғызады.
МКА тек ісік клеткаларының антигенімен байланысып, оны жойып,. басқа жеріне ол ешқандай әсер етпейді.
Қазіргі таңда, МКА-ның мынандай түрлері қолданыста:
• герцептин (трастузумаб),
• мабтер (ритускимаб),
• эдреколомаб (панорекс).
Ісіктерді анықтайтын әдістер:
1.Морфологиялық әдіс-дәрігер арнаулы құралдар (гастроскопия,ларингоскопия т.б)арқылы немесе жай көзбен
Ісіктерді анықтайтын әдістер:
1.Морфологиялық әдіс-дәрігер арнаулы құралдар (гастроскопия,ларингоскопия т.б)арқылы немесе жай көзбен
2.Микроскопиялық әдіс-биопсия арқылы жіне алынған тін бөлігін зерттеу арқылы жүргізіледі.Осы әдістің арқасында ісіктің өсу не өспеуі және қандай түрі екендігін анықтауға болады.
3.Цитологиялық әдіс-тін пункциясы арқылы анықталады.Арнайы ине арқылы ісік жасушаларын және сұйықтығы адам организмінен алынады.
Цитологиялық зертхана
Зертхана қызметінің негізгі бағыты — қатерсіз және қатерлі өскіндердің дифференциалды диагностикасына
Цитологиялық зертхана
Зертхана қызметінің негізгі бағыты — қатерсіз және қатерлі өскіндердің дифференциалды диагностикасына
Цитологиялық зерттеулердің келесі түрлері жасалады:
Әртүрлі аймақтағы (сүт безі, сілекей безі, қалқанша без, қуықалды безі, жұмсақ тіндер, лимфалық түйіндер, тері) ісік немесе ісік тәрізді пайда болған өсінділерден алынған пунктаттарды зерттеу
Науқасты эндоскопиялық зерттеуден алынған материалды цитологиялық тексеру (бронхоскопия, ларингоскопия, эзофагогастроскопия, колоноскопия, лапароскопия). Жатыр мойны және цервикальды арна қырындыларын, жатыр қуысынан алынған аспираттарды зерттеу; Эрозиялардың, ойықжаралардың, жаралардың, жыланкөздердің үстінен алынған қырындыларды және шығындыларды тексеру; Сұйықтықтарды (өкпеқап, асцитикалық, т.б.) цитологиялық түрде зерттеу. биопсиялық және операциялық материалды цитологиялық түрде зерттеу;
Сұйықтық цитологиясы әдісімен гинекологиялық материалды (жатыр мойны және цервикальды арнадан алынған жағынды) цитологиялық тексеру.
MINDRAY ВС — 3200 гематологиялық талдағышы (АҚШ, Қытай)
MINDRAY ВС гематологиялық талдағышы
ВС-3200
MINDRAY ВС гематологиялық талдағышы
ВС-3200
е-411 иммунохемилюминесценттік талдағышы
е-411 иммунохемилюминесцентті талдағышы
Roche Cobas e 411 талдағышы автоматты жабық
е-411 иммунохемилюминесценттік талдағышы
е-411 иммунохемилюминесцентті талдағышы
Roche Cobas e 411 талдағышы автоматты жабық
Қатерлі ісіктің алдын қалай аламыз?
▪үнемі бір түрдегі азықтарды пайдаланбау;
▪тамақтану кезінде тамақтың
Қатерлі ісіктің алдын қалай аламыз?
▪үнемі бір түрдегі азықтарды пайдаланбау;
▪тамақтану кезінде тамақтың
▪аса тоя тамақ жемеу;
▪ас қорыту жүйесінде жарақаты бар адамдарға сыра ішпеу.Өйткені сыраның құрамында көп мөлшердегі көмірқышқыл газы болатындықтан,асқазандағы көмірқышқылының мөлшерін одан әрі арттырып,жарақаттың тесілу қаупін туғызады.
▪темекіні шектен тыс,тіпті мүлдем тартпау;
▪тұзды тағамдарды аз тұтынып,қуырылған тамақтарды жемеу;
▪шектен тыс шаршамау;
▪көңіл күйді көтеріңкі ұстау;
▪балғын жемістер мен көкөністерді көп жеу;
▪еңбек ету мен демалу тәртібін сақтау;
▪дене шынықтырумен айналысып тұру
Лейкоздар
Лейкоздар
Лейкоздар- сүйек миының қантүзу жасушаларынан дамыған ісіктер.Лейкоздардың 100 000 тұрғынға шаққандағы
Лейкоздар- сүйек миының қантүзу жасушаларынан дамыған ісіктер.Лейкоздардың 100 000 тұрғынға шаққандағы
Лейкоздың даму себептері толық анықталмаған.Полиэтиологиялық ауру болып табылады.
Патогенезі:
Ауру қатерлі ісіктің заңымен өрістейді.Бұл кезде гемобластоздар дамуының патогенезінде
Патогенезі: Ауру қатерлі ісіктің заңымен өрістейді.Бұл кезде гемобластоздар дамуының патогенезінде
Көбейген лейкоздық клонның жасушалары қан түзу жүйесінің барлық бойына және бүкіл организмге таралады.Сүйек миында қалыпты клонның орнын алады,осыдан анемия ,тромбоцитопения пайда болады.Лейкоздық жасушалар қантүзу жуйесінен тыс ортада өсе алады,қан жасушасына тән морфологиялық және ферменттік қасиеттерін жояды.
Қорытынды
Қатерлі ісік дамуы
Себепкер химиялық, физикалық, биологиялық ықпалдар
Жайылмалы әркелкі гиперплазия
Қорытынды
Қатерлі ісік дамуы
Себепкер химиялық, физикалық, биологиялық ықпалдар
Жайылмалы әркелкі гиперплазия
Жасушалардың ошақталып өсуі
Қатерлі өспеге айналуы
Қатерсіз өспе дамуы
ХХ ғасырдың аяғы мен ХХІ ғасырдың басында, тәжірибелік және клиникалық
ХХ ғасырдың аяғы мен ХХІ ғасырдың басында, тәжірибелік және клиникалық
онкологиялық аруларды анықтау мен емдеу түбегейлі өзгеріске түсті.
Қазіргі кезде қатерлі ісікті анықтау мен емдеу ең күрделі мәселе. Оның себебі арудың дәрігерге кеш
келіп , қатерлі ісіктің барын уақытында анықталмауында. Бұған дәлел қазіргі кезде дәрігерлердің диагноз қоюдағы қателігі 25 – 30 % құрайды. Оның себебі мына төмендегі жағдайларды толық білмеуінен:
- қатерлі ісіктің табиғи биологиялық қасиеттерін және дерттің ең алғашқы өсу кезеңдегі белгілерін,
- диагностикалық тәсілдердің нәтижелерін бір –бірімен салыстыра алмай, негізгі қорытынды шығара алмауынан,
- қатерлі ісікті қабыну аурулармен шатастырып, ұзақ уақыт бақылап, диагностикалық әдістерді толық қолданбай, олармен ұзақ уақыт шұғылдануынан .
- онкологиялық күдіктің жалпы дәрігерлер арасында төмен болғандықтан және білім деңгейінің сапасыздығынан.
Бақылау сұрақтары
1.
2. Қатерлі ісік пен қатерсіз ісіктердің айырмашылығы?
3. Лейкоздар дегеніміз не?
Бақылау сұрақтары
1.
2. Қатерлі ісік пен қатерсіз ісіктердің айырмашылығы?
3. Лейкоздар дегеніміз не?
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Шалхарова.Ж.Н., Шырынбекова.Б.Ж «Биологиялық химия пәнінен лекциялар жинағы» Түркістан 2008,
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Шалхарова.Ж.Н., Шырынбекова.Б.Ж «Биологиялық химия пәнінен лекциялар жинағы» Түркістан 2008,
2. Тапбергенов «Клиникалық биохимия»
3.Сейтембетов Т.С,Сейтембетова А.Ж «Биологиялық химия»
4. www.medicinform.net