Содержание
- 2. ЖОСПАР: I. Кіріспе II. Негізгі бөлім 2.1. Ет ткані.Қаңқа ет тканінің регенерациясы. 2.2. Өмір сүру салтына
- 3. I.КІРІСПЕ Бұлшық ет қозғыш тіндердің бірі,басқа қозғыш тіндерге тән қасиеттер - козғыштық, қозуды өткізу бұған да
- 5. II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ Бұлшық ет ткані (muscle) — дене, ас қорыту, фокусировка, айналу және дененің температурасын ұстап
- 7. Тегіс бұлшық еттер – ішкі орган мен қантамыр бұлшық еттері, еріксіз және сергіткіш болып табылады, оның
- 9. Бұлшықеттерінің физиологиялық қасиеттері. Бұлшық ет қозғыш тіндердің бірі, демек, басқа қозғыш тіндерге тән қасиеттер - козғыштық,
- 11. Қаңқа етінің мұндай қасиеті жоқ. Ол орталық жүйке жүйесінің әсерінсіз жиырылмайды. Қаңқа еті тұлғалық жүйке жүйесімен,
- 13. Бұл процесс екі механизмдер арқылы жүзеге асырылады: жасушаішілік регенерация – бұл жағдайда симпласттың жаңа миофиламенттері,мембраналық құрылымдары
- 15. Қарастырылған жасқа байланысты өзгерістердің салдарынан бұлшық еттің регенерациялық потенциалы азаяды,бұлшық еттердің тұтқұрлығы және серпінділігі төмендейді,олар тез
- 16. III.ҚОРЫТЫНДЫ Қазіргі таңда қаңқа бұлшық еттері белгілі бір жиелікпен жиылатындығы, сол кезде жанында орналасқан тамырларға, әсіресе
- 17. Бақылау сұрақтары: 1.Әртүрлі бұлшық ет ткандерінің құрылымдық ұйымдастырылуының ерекшеліктері. 2.Бұлшық еттің тіршілік түріне байланысты жастық өзгерістері.
- 18. Жауаптары: 1 - бұлшықет талшығының қабықшасы; 2 - бұлшықет талшығының шоғыры; 3 - бұлшықеттің жуан талшықтары;
- 19. 3. Бұл процесс екі механизмдер арқылы жүзеге асырылады: жасушаішілік регенерация – бұл жағдайда симпласттың жаңа миофиламенттері,мембраналық
- 20. Бақылау есептері: Бұлшық ет тканінің регенерациясы көрсететін 2 препарат берілген. Біреуінде ірі түтікті тәрізді клеткалардың созылған
- 21. IV.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР Интернет және лекция материалдары; C.А.Ажаев,Т.Ж.Үмбетов «Жалпы гистология» Түркістан 2010 жыл.
- 23. Скачать презентацию
ЖОСПАР:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Ет ткані.Қаңқа ет тканінің регенерациясы.
ЖОСПАР:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Ет ткані.Қаңқа ет тканінің регенерациясы.
өзгерісі.Жүрек ет тканінің регенерациялық қабілеті.
2.3. Эпидермалдық жіне нейралдық ет ткані.
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
V. Бағалау критерийі
I.КІРІСПЕ
Бұлшық ет қозғыш тіндердің бірі,басқа қозғыш тіндерге тән қасиеттер
I.КІРІСПЕ
Бұлшық ет қозғыш тіндердің бірі,басқа қозғыш тіндерге тән қасиеттер
Олар қаңқаға бекітілген және орталық жүйке жүйесінен түскен сигналдарға жауап ретінде пайда болатын жиырылыстардың көмегімен денені қозғалтады; миозина жуан жіптерінің арасындағы жіңішке актина жіптерінің сырғанауы жиырылуды қысқартады; ткань рецепторлары қозғалыстың бірқалыпты қозғалысын және моториканы жеңіл бақылауды қамтамасыз ететін кері байланыстың созылуын қамтамасыз етеді.
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Бұлшық ет ткані (muscle) — дене, ас
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Бұлшық ет ткані (muscle) — дене, ас
Тегіс бұлшық еттер – ішкі орган мен қантамыр бұлшық еттері, еріксіз
Жүрек бұлшық етінің тармақталған талшықтары оның торлы құрылымды болуын қамтамасыз етеді; жиырылыс жүрек бұлшық еттері жүректің табиғи ырғағының сигналы бойынша тікелей тканьде пайда болады; жылжымалы жүйке мен жүйке жүйесінің бөлігі жүрек жиырылысының жиілігін бақылайды.Қалыпты тіршілік әрекеттері барысында жүрек бұлшық ет тіні көп көлемді қанды өмір бойы қан айналым жүйесіне айдап,орасан зор жүктеме – салмақ көтереді
Бұлшықеттерінің физиологиялық қасиеттері. Бұлшық ет қозғыш тіндердің бірі, демек,
Бұлшықеттерінің физиологиялық қасиеттері. Бұлшық ет қозғыш тіндердің бірі, демек,
Қаңқа етінің мұндай қасиеті жоқ. Ол орталық жүйке жүйесінің әсерінсіз
Қаңқа етінің мұндай қасиеті жоқ. Ол орталық жүйке жүйесінің әсерінсіз
ааҚазіргі таңда қаңқа бұлшық еттері белгілі бір жиелікпен жиылатындығы, сол кезде жанында орналасқан тамырларға, әсіресе жүрек пен көктамырдың біріккен жерінде насос ретінде жұмыс істейтін, жүрекке қарағанда 2-3 есе күшті жұмыс істейтін капиллярларға әсер ететіндігі дәлелденген. Міне осы перифериялық жүрек болып табылады. «Перифериялық жүрек» миды одан да қарқынды жұмыс істеуге мәжбүрлейді. Бұлшық еттер әлсіз болған сайын, адам стрессті жағдайды оншалықты қиын өткереді.
Бұл процесс екі механизмдер арқылы жүзеге асырылады:
жасушаішілік регенерация
Бұл процесс екі механизмдер арқылы жүзеге асырылады:
жасушаішілік регенерация
жасушалық регенерация – миосателлитоциттердің пролиферациясы мен миобласттарға дифференциялануы есебінен өтеді. Жаңа миобласттар бұлшық ет талшығының миосимпласттық бөлігі құрамына қосылып,құрылымдарының табиғи шығынын толықтырып тұрады.Көлденең жолақты бұлшық ет тінінің репаративтік (зақымданғаннан кейінгі) регенерациясы да жасушалық және жасушаішілік деңгейлерде атқарылады. Бұлшық еттердің жасқа және өмір салтына байланысты өзгеруі..Бұлшық ет талшығының ұзындығы және жуандығының өсуі есебінен жасөспірімдермен ересектерде бұлшық ет тінінің көлемі ұлғаяды.Егде адамдардың қаңқа бұлшық ет тіндерінің ультраструктуралық өзгерістері талшықтың симпласттық та және жасушалық та бөліктерінде байқалады.Нақтылы айтқанда,базальді мембранасы қалыңдайды,миофибрильдердің құрылымдық ұйымдасуы бұзылады,олар көлденең жолақтығынан айырылады,жеке фрагменттерге ыдырайды,Z- сызық «ыдырап кетеді».Елеулі өзгерістерге митохондриялар ұшырайды,олар сарколемманың астында жиынтықтар құрып,гипертрофияға немесе,керісінше,дегенерацияға ұшырайды.Миосателлитоциттер бұлшық ет талшығының симпласттық бөлігінен бөлініп шығып,жайылып өсіп келе жатқан дәнекертінді қабатшаға өтіп кетеді.
Қарастырылған жасқа байланысты өзгерістердің салдарынан бұлшық еттің регенерациялық потенциалы азаяды,бұлшық
Қарастырылған жасқа байланысты өзгерістердің салдарынан бұлшық еттің регенерациялық потенциалы азаяды,бұлшық
III.ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі таңда қаңқа бұлшық еттері белгілі бір жиелікпен
III.ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі таңда қаңқа бұлшық еттері белгілі бір жиелікпен
Бақылау сұрақтары:
1.Әртүрлі бұлшық ет ткандерінің құрылымдық ұйымдастырылуының ерекшеліктері.
2.Бұлшық еттің тіршілік
Бақылау сұрақтары:
1.Әртүрлі бұлшық ет ткандерінің құрылымдық ұйымдастырылуының ерекшеліктері.
2.Бұлшық еттің тіршілік
3.Бұлшық ет регенерациясы.
4.Жүрек бұлшық етінің жастық өзгерістері және регенерациясы.
Жауаптары:
1 - бұлшықет талшығының қабықшасы; 2 - бұлшықет талшығының шоғыры; 3
Жауаптары:
1 - бұлшықет талшығының қабықшасы; 2 - бұлшықет талшығының шоғыры; 3
2. Бұлшық ет талшығының ұзындығы және жуандығының өсуі есебінен жасөспірімдермен ересектерде бұлшық ет тінінің көлемі ұлғаяды.Егде адамдардың қаңқа бұлшық ет тіндерінің ультраструктуралық өзгерістері талшықтың симпласттық та және жасушалық та бөліктерінде байқалады.Нақтылы айтқанда,базальді мембранасы қалыңдайды,миофибрильдердің құрылымдық ұйымдасуы бұзылады,олар көлденең жолақтығынан айырылады,жеке фрагменттерге ыдырайды,Z- сызық «ыдырап кетеді».Елеулі өзгерістерге митохондриялар ұшырайды,олар сарколемманың астында жиынтықтар құрып,гипертрофияға немесе,керісінше,дегенерацияға ұшырайды.Миосателлитоциттер бұлшық ет талшығының симпласттық бөлігінен бөлініп шығып,жайылып өсіп келе жатқан дәнекертінді қабатшаға өтіп кетеді.Қарастырылған жасқа байланысты өзгерістердің салдарынан бұлшық еттің регенерациялық потенциалы азаяды,бұлшық еттердің тұтқұрлығы және серпінділігі төмендейді,олар тез шаршайтын болады.Бұлшық еттердегі өзгерістер өмір салтына да, мысалы физикалық жүктее көлеміне байланысты өтеді.Жаттықтыру арқылы бұлшық етке түсетін жүтеме көлемін өсірген жағдайда,бұлшық ет талшықтарының диаметрі үлкейіп,саны да өседі.Нәтижесінде бұлшық еттің массасы ұлғаяды.Бұл өзгерістердің негізінде саркоплазма компоненттерінің – митохондриялардың көбеюі,миофибрилдерінің саны мен диаметрі өсуі және де миосателлитоциттердің пролиферациясы,дегенерациялануы жатады.
3. Бұл процесс екі механизмдер арқылы жүзеге асырылады:
жасушаішілік регенерация –
3. Бұл процесс екі механизмдер арқылы жүзеге асырылады:
жасушаішілік регенерация –
жасушалық регенерация – миосателлитоциттердің пролиферациясы мен миобласттарға дифференциялануы есебінен өтеді. Жаңа миобласттар бұлшық ет талшығының миосимпласттық бөлігі құрамына қосылып,құрылымдарының табиғи шығынын толықтырып тұрады.Көлденең жолақты бұлшық ет тінінің репаративтік (зақымданғаннан кейінгі) регенерациясы да жасушалық және жасушаішілік деңгейлерде атқарылады
4. Жүрек бұлшық ет тіні миокардты – жүректің бұлшық ет қабығын құрайды.Миоқұрылымы бойынша жүрек бұлшық ет тіні көлденең жолақты бұлшық ет тіндеріне жатады,себебі он кардиомицит деп аталатын жасушаларында көлденең сызылымды миофибрилдері бар.функциялық ерекшеліктеріне байланысты жүрек бұлшықет тіні еріксіздерге жатады.Жүрек бұлшық етінің тармақталған талшықтары оның торлы құрылымды болуын қамтамасыз етеді; жиырылыс жүрек бұлшық еттері жүректің табиғи ырғағының сигналы бойынша тікелей тканьде пайда болады; жылжымалы жүйке мен жүйке жүйесінің бөлігі жүрек жиырылысының жиілігін бақылайды.Жүрек бұлшық етініңтармақталған талшықтары оның торлы құрылымды болуын қамтамасыз етеді; жиырылыс жүрек бұлшық еттері жүректің табиғи ырғағының сигналы бойынша тікелей тканьде пайда болады; жылжымалы жүйке мен жүйке жүйесінің бөлігі жүрек жиырылысының жиілігін бақылайды.Қалыпты тіршілік әрекеттері барысында жүрек бұлшық ет тіні көп көлемді қанды өмір бойы қан айналым жүйесіне айдап,орасан зор жүктеме – салмақ көтереді.Бұл кезде кардиомициттер цитоплазмасының құрылымдық құрамдастары – жалпы және арнайы маңызды органеллалары әрдайым тозып,ескіріп отырады,тіпті жасушалардың өздері де өлуі мүмкін.Жүректер бұлшық ет тінінің жасушалық регенерациясы,яғни кардиомициттердің митоздық бөлінуі арқылы қалпына келуі физиологиялық жағдайда да және де зақымданғаннан кейін де мүмкін емес,себебі гистогенез барысында кардиомициттер митоздық бөліну қабілетінен қайтымсыз айырылған.Ал жаңаруының жалғыз ғана әдіс – амалы болып жасушаішілік регенерация қалады.
Бақылау есептері:
Бұлшық ет тканінің регенерациясы көрсететін 2 препарат берілген. Біреуінде ірі
Бақылау есептері:
Бұлшық ет тканінің регенерациясы көрсететін 2 препарат берілген. Біреуінде ірі
клеткалардың созылған түрі көрінеді, клетканың ортасында бірнеше тізбектелген ядролар бар.
Екінші препаратта фибробласттарға ұқсайтын клеткалардың түрлерінің жинақталуы көрінеді. Осы
препараттардың қайсысында көлденең жолақты бұлшық ет регенерациясы бейнеленген?
Екінші перпаратта бейнеленген.Себебі бұлшық еттің бұл түрінің құрылымдық элементі клетка емес, симпласт болып саналатын көп ядролық талшық, талшықтың пішіні цилиндр тәрізді,бұлардың миофибриллалары көлденеңнен сызылған.
IV.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Интернет және лекция материалдары;
C.А.Ажаев,Т.Ж.Үмбетов «Жалпы гистология»
Түркістан 2010 жыл.
IV.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Интернет және лекция материалдары;
C.А.Ажаев,Т.Ж.Үмбетов «Жалпы гистология»
Түркістан 2010 жыл.