Психология туралы ілімнің Қазақстандағы даму жолдары

Август 20, 2022

Главная
Психология
Психология туралы ілімнің Қазақстандағы даму жолдары

Содержание

2. Психология дегеніміз не?! Психология — адамның дара тұлғалық психикасын, өзінің сан−алуан сезім, аффективтік, интеллектуалды, басқа да
3. Жоспар: Ежелгі түрік жазбаларындағы психологиялық ойлар. 15-18 ғғ. Қазақ зиялыларының психологиялық көзқарастары 19-20 ғ. Қазақ ағартушыларының
4. Өлкеміздегі психологиялық іргелі ғылыми зерттеулер тек Кеңес өкіметі жылдарында өркен жайып дами бастады. Психология ғылымының дами
5. Қазақстандағы психологиялық ғылыми жұмыстар. Қазақстанда психология ғылымы, әсіресе соғыстан кейінгі жылдары елеулі қарқынмен дами бастады. Оған
6. Республикада алғаш рет диссертация қорғаған – Е.Суфиев болды. Ол 1952 жылы Қазақ университетінің кеңесінде «Қазақ мектептерінің
7. М. Мұқанов «Совет жауынгерлерінің ерлік істерінің психологиялық ерекшеліктері» (1953) атты диссертациясында көптеген жергілікті әскери – архивтік
8. 1946 жылы ҚазПи-де дербес психология кафедрасы құрылып, аспирантура ашылды. Көп ұзамай Қазақ университетінде де психология мамандығы
9. Қазақстандағы психология ғылымының қазіргі жағдайы. Соңғы кездері, қайта құру, жариялылық, демократиялық бетбұрыстар кең өріс алған кезде
10. Пайдаланылған әдебиеттер: https://ulagat.com/2020/06/24/%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B-%D0%BF%D1%81%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B-%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3-%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%D0%BB%D1%96/ http://wikipedia-info.ru/tag/psixofarmakologiya-vikipediya/
12. Скачать презентацию

Слайд 2

Психология дегеніміз не?!
Психология — адамның дара тұлғалық психикасын, өзінің сан−алуан сезім, аффективтік, интеллектуалды, басқа да туа

біткен функцияларымен бірге сыртқы ортамен өзара әрекетін зерттейтін ғылым, кей-кезде адам мінез-құлығын зерттеу деп те анықталады. Қыруар тараулары теориялық және практикалық бағыттарды қарастырады, қолданбалы бағыттары да сан алуан: терапевттік, қоғамдық, кәсіпкерлік, кей жағдайда саясаттық және теологиялық. Психологияның негізгі мақсаты — психиканы cубьективттік структураның, сыртқы ортаны байымдаумен, елестетумен жұптасқан айырықша іс-әрекеттің негізі ретінде зерттеу.

Слайд 3

Жоспар:
Ежелгі түрік жазбаларындағы психологиялық ойлар.
15-18 ғғ. Қазақ зиялыларының психологиялық көзқарастары
19-20 ғ.

Қазақ ағартушыларының психология ғылымына қосқан үлесі
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде дамуынан бастап психологиядағы жетістері
Қазақстанда психология ғылымының дамуының алғышарттары

Слайд 4

Өлкеміздегі психологиялық іргелі ғылыми зерттеулер тек Кеңес өкіметі жылдарында өркен жайып

дами бастады. Психология ғылымының дами түсуіне Қазан төңкерілісіне дейінгі он төрт ғасырлы ұзақ мерзімде жасалған ізгілікті алғышарттар басшылық етті. Қазақстандағы психологиялық ой-пікірлердің тарихы Иоллыг – тегін ( Орхан-Енисей ежелгі түркі жазба ескеткіші), Қорқыт-ата, әл- Фараби, Асан- Қайғы, Қадырғали, Жалайри; Бұқар жырау, Дулат, Махамбет, Ш.Уалиханов, Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаев, С.Торайғыров, Шәкәрім, Жүсіпбектерден тұратын рухани аса бай құнарлы орта – аталмыш ғылымның бірден қанат жайып, өркендеуіне ізгі әсерін тигізді. Шығыс республикаларының ішінде педагогикалық басылымдардың («Мұғалім»-1919, «Жаңа мектеп»-1925.) бірінші болып қазақ жерінде жарық көруі, Ғ.Қарашев, М.Ж.Көпеев сияқты зиялыларымыздың психология саласына сол кездердің өзінде–ақ қалам тартуы – осы айтылғандардың жақсы айғағы.

Слайд 5

Қазақстандағы психологиялық ғылыми жұмыстар. Қазақстанда психология ғылымы, әсіресе соғыстан кейінгі жылдары

елеулі қарқынмен дами бастады. Оған бірнеше сәтті жағдайлар себеп болды. 1946 жылы орта мектептерде логика мен психология оқытыла бастады. Осы кездері қазақ университетінде логика мен психология пәні мұғалімдерін дайындайтын бөлім ашылды.
1951-1953 жылдар арасында осы бөлімді жүзге жуық адам бітіріп шықты. Олардың көпшілігі психологиядан мамандық алып, республиканың жоғары және арнаулы оқу орындарына жолдама алды. Кейбірі кейін психолог – ғалымдардың қатарына қосылды. Соғыстан кейінгі жылдарда психология саласында ұлттық кадрларды даярлауда академик Төлеген Тәжібаевтің (1910-1964) еңбегі айтарлықтай еді. Осы ғалымның жетекшілігімен елуінші жылдары Е.Суфиев, М.Мұқанов, Т.Темірбековтар диссертация қорғады.

Слайд 6

Республикада алғаш рет диссертация қорғаған – Е.Суфиев болды. Ол 1952 жылы

Қазақ университетінің кеңесінде «Қазақ мектептерінің бастауыш сыныптарындағы оқушылардың орыс тілін меңгеруінің психологиясы» деген тақырыпта диссертация қорғады. Мұнда автор қазақ оқушыларының орыс тілін меңгеруін, шәкірттердің ауызекі сөйлеуінің даму ерекшеліктерін психологиялық тұрғыдан талдайды. Автор оқушылардың ұғынуына қиындық келтіретін орыс тіліндегі кейбір атауларына тоқталып, мұның табиғи-ғылыми жағынан И.П. Павловтың жоғары жүйке қызметі туралы іліміне негіздей түсіндіріледі, оқушылардың кейбір психикалық функцияларын ( қабылдау, зейін, ойлау және т.б.) дамыту, орыс тілін оқыту әдістерін жетілдіру жөнінде біраз ұсыныс – кеңестер береді.

Слайд 7

М. Мұқанов «Совет жауынгерлерінің ерлік істерінің психологиялық ерекшеліктері» (1953) атты диссертациясында

көптеген жергілікті әскери – архивтік материалдарға сүйеніп, Ұлы Отан соғысында қазақстандықтар көрсеткен ерлік істеріне психологиялық талдау жасады. 50-60 жылдары республика тақырыбына арналған басқа да ондаған зерттеу жұмыстары психологияның түрлі салалары бойынша (жалпы, жас, педагогикалық, заң-сот, этникалық, спорт және т.б.) жүргізілді. Ұлттық тілде біраз еңбектер жарық көрді.

Слайд 8

1946 жылы ҚазПи-де дербес психология кафедрасы құрылып, аспирантура ашылды. Көп ұзамай

Қазақ университетінде де психология мамандығы бойынша аспиранттар даярлана бастады. Республикада психология ғылымының дами түсуіне 1973 жылығы Алматыда өткен «Ойлау және қарым-қатынас» атты Бүкілодақтық симпозиумның, сондай-ақ Ақмоладағы республикалық конференция мен Шортандыдағы (Көкшетаудағы) жас психолог ғалымдардың конференциясы, 1980 жылы Алматыда ұйымдастырылған КСРО Психологтар қоғамы Орталық кеңесінің көшпелі сессиясының мәжілісі, 1990 жылы өткен республикалық «Қазақстандағы педагогика және психология ғылымдарының өміршең мәселелері» атты ғылыми-теориялық конференция елеулі орын алды. Республикада 1958 жылдан бастап Қазақ ССР-і Психологтер қоғамының, жастар мен мектеп оқушыларына кәсіби-бағдар беретін (Алматы) «Отбас қызметі» атты консультациялық кабинет жұмыс істейді.Психологиялық проблемаларды зерттеу ісімен педагогикалық институттар мен университтердің арнаулы кафедралары аналысады. Үш жүзге жуық ғылыми қызметкер Қазақ ССР-і Психологтер қоғамына бірігіп отыр.

Слайд 9

Қазақстандағы психология ғылымының қазіргі жағдайы. Соңғы кездері, қайта құру, жариялылық, демократиялық

бетбұрыстар кең өріс алған кезде психологиялық зерттеулердің кешенді тақырыптары қолға алынып, ұлт өміріне байланысты соңғы ізденістер жүргізу колға алынды. Ауыл-село мектептерінің әлеуметтік психологиялық мәселелерін, мал шаруашылығының түрлі салаларына қажетті мамандықтың психологиялық ерекшеліктерін, жетімдер үйлері мен мектеп-интернаттардағы, гимназия, лицей, медресе оқушыларының, алыстағы мал жайылымдарындағы кешендік мектептерде – тәрбиеленіп жатқан шәкірттерді, ақыл-есі кежелеу дамыған балаларды оқыту және тәрбиелеу, ұлттық мектептер бағыт-бағдарына өзгерістер енгізу, кешкі, сырттай оқытатын орта мектептердің, кәсіптік-техникалық училищелердің оқу мазмұнын анықтау, орта, арнаулы, жоғары оқу орындарының көптеген психологиялық мәселелерін шешу көзделуде.

Слайд 10

Пайдаланылған әдебиеттер: https://ulagat.com/2020/06/24/%D2%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B-%D0%BF%D1%81%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B-%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3-%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%D0%BB%D1%96/ http://wikipedia-info.ru/tag/psixofarmakologiya-vikipediya/