Моносахарид бұл жай қанттар
Молекуладағы көміртек атомының санына байланысты
Триоза(3С), тетроза (4С), пентоза(5С),
гексоза(6С), гептоза(7С) болып бөлінеді
Триоза C3Н6О3
Мысалы, глицеральдегид, дигидроксиацетон,Тынысалу, фотосинтез және т.б. Процестерде көміртек алмасуында аралық өнімдерде маңызы бар
Пентоза C5Н10О5 , мысалы рибоза, дезоксирибоза, рибулоза нуклеин қышқылдарының синтезіне; рибоса РНҚ ның, дезоксирибоза –ДНҚ ның құрамына кіреді Рибоза-НАД, НАДФ, АТФ синтезіне қатысады5-көміртекті рибулоза қантынан синтезделетін Рибулозафисфосфат фотосинтез кезінде CО2 –ге акцептор болып табылады
Гексоза C6Н12О6, глюкоза, фруктоза, галактоза Тынысалу процесінде тотығу кезінде бөлінетін, энергия көзі болып табылады. Дисахаридтердің , полисахаридтердің синтезіне қатысады