Қалқанша без, қалқанша маңы безі және бүйрекүсті безінің функциясы бұзылған кезде туындайтын аурулар
- Главная
- Медицина
- Қалқанша без, қалқанша маңы безі және бүйрекүсті безінің функциясы бұзылған кезде туындайтын аурулар
Содержание
- 2. Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі Қалқанша безінің функциясы бұзылғанда туындайтын аурулар Қалқанша
- 3. Кіріспе Денедегі барлық құрылымдар арасында үздіксіз, уақыт және кеңістік тәртібімен түрлі жолдар мен тетіктер арқылы үнемі
- 4. Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі Мойын аймағында кеңірдектің алдында орналасқан қалқанша без(glandula thyroidea) – біршама ірі
- 5. Қызметі: 1) тироксин гормоны барлық зат алмасуға (нәруыз бен май) қатысады; 2) ағзаның өсуі мен дамуына
- 6. Аурулары Микседема (грек. myxa – шырышты сұйық және oіdema – ісік) – қалқанша без қызметінің әлсіреуінен
- 8. Аста йодтың жетіспеушілігінен пайда болатын жемсау, яғни зоб ауруы – қалқанша безінің зораюынан туындайтын тамақтағы ісік
- 10. Кретинизм — Меңіреулік. Бала кемақыл, көбінде саңырау болып туатын жағдай. Бұл әдетте, анасының ішкен асында йодтың
- 11. Базедов ауруы. Қалқан безінің қызметі қатты бұзылғанда жемсаудың жалпы организмді уландыратын тиреотоксикоз түрі, яғни Базедов ауруы
- 13. Қалқанша жанындағы бездер Қалқанша жанындағы бездер (glandula parathyroidea) аса үлкен емес эпителилі құрылым, саны 4, салмағы
- 14. Паратгормон жетіспесе немесе алып тастаса, қандағы кальцийдің деңгейі азайып, фосфор мөлшері артады. Орталық жүйке жүйесінің қозғыштығы
- 15. Бүйрекүсті безінің құрылысы мен қызметі Бүйрекүсті безі (glandula suprarenalis) бүйректердің жоғарғы жағында орналасатын жұп ағза. Оның
- 16. Аурулары Аддисон дерті (morbus Addіsonі; басқаша — қола ауруы — бүйрек үсті безінің 9/10 бөлігі істен
- 17. Кушинг синдромы Кортизолөндіруші бүйрек үсті безі ісіктерінің ықпалынан дамитын Кушинг синдромы-ның этиологиясы әлі күнге дейін белгісіз
- 20. Скачать презентацию
Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі
Қалқанша безінің функциясы бұзылғанда туындайтын
Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі
Қалқанша безінің функциясы бұзылғанда туындайтын
Қалқанша жанындағы бездердің құрылысы мен қызметі
Паратгормонның аз немесе шамадан тыс көбеюі
Бүйрекүсті безінің құрылысы мен қызметі
Аурулары
Қорытынды
Кіріспе
Денедегі барлық құрылымдар арасында үздіксіз, уақыт және кеңістік тәртібімен түрлі
Кіріспе
Денедегі барлық құрылымдар арасында үздіксіз, уақыт және кеңістік тәртібімен түрлі
Эндокриндік бездердің сөлін шығаратын өзегі жоқ, без жасушалары қан мен лимфа капиллярларымен өте жиі торланған, сондықтан без өнімдері тікелей осы тамырларға өтеді.
Ішкі сөлініс бездеріне гипофиз,эпифиз,қалқанша,қалқаншасерік бездері,айырша без,бүйрекүсті,ұйқы және жыныс бездері жатады.
Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі
Мойын аймағында кеңірдектің алдында орналасқан қалқанша без(glandula
Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі
Мойын аймағында кеңірдектің алдында орналасқан қалқанша без(glandula
Ересеектердің қалқанша безінің салмағы 20-30 гр. Балаларда 1,5-2 гр. Қартайған шақта оның салмағы кішірейеді. Без көлденеңінде 50-60мм, қылта деңгейінде 6-8мм.
Қызметі:
1) тироксин гормоны барлық зат алмасуға (нәруыз бен май) қатысады;
2) ағзаның
Қызметі:
1) тироксин гормоны барлық зат алмасуға (нәруыз бен май) қатысады;
2) ағзаның
3) жүйке жүйесі мен жүрек жұмысының қозуын арттырады.
4) без өндіретін трикольцитонин кальций мөлшерін реттейді
Аурулары
Микседема (грек. myxa – шырышты сұйық және oіdema – ісік)
Аурулары
Микседема (грек. myxa – шырышты сұйық және oіdema – ісік)
Аурудың белгілері. Микседеманың негізгі белгісі, ол тері астына шырышты сұйықтықтың жиналуынан туатын ісіну (аурудың аты осы белгіге негізделген). Ісік көбінесе тері астын, тіл, бет, мойын, кеуде тұсын қамтиды. Микседемамен ауырған адамның шашы түседі, қан қысымы төмендейді, жүрек соғуы (пульс) сирейді. Микседемаға шалдыққан ауру адамдар бірте-бірте ақыл - есінен айырылып, олардың жыныстық рефлекстері де төмен дәрежеде болады.
Емдеу. Микседеманы емдеу үшін ауру адам қалқанша без шығаратын гормондарды (тиреоидин, дииодтирозин, т.б.) тұрақты түрде қолдануы керек. Бұл шара ауруды толық емдемегеннен, кейбір белгілерінің жойылуына әсер етеді де, ауру адамның жалпы жағдайын біршама жақсартады.
Аста йодтың жетіспеушілігінен пайда болатын жемсау, яғни зоб ауруы – қалқанша
Аста йодтың жетіспеушілігінен пайда болатын жемсау, яғни зоб ауруы – қалқанша
Аурудың белгілері. Зобқа ұшыраған адамның есте сақтау қабілеті күрт төмендеп, әлсіз, әлжуаз күйге түсіп, шашы уыстап түсіп, терлегіш және тырнағы сынғыш келеді. Ең басты белгісі шектен тыс ашушаңдық. Қол-басы қалтырап, көзі шарасынан шығып кете жаздайды.
Зобты болдырмаудың бірден-бір жолы – құрамында йодталған тұзды тағамдарды жиі қолдану болып табылады.
Зоб аяғы ауыр аналарда қауіпті жағдай туғызуы мүмкін. Себебі ауру асқынған кезде шақалақ өліп кетуі мүмкін. Жаңа туған нәрестеде қалқанша безінің дамымай қалуы, туа біткен гипотиреоздық қалыптасуы ықтимал. Қауіптісі нәресте ақыл есі кемтар(кретинизм) болып туылуы мүмкін.
Кретинизм — Меңіреулік. Бала кемақыл, көбінде саңырау болып туатын жағдай. Бұл
Кретинизм — Меңіреулік. Бала кемақыл, көбінде саңырау болып туатын жағдай. Бұл
Базедов ауруы. Қалқан безінің қызметі қатты бұзылғанда жемсаудың жалпы организмді уландыратын
Базедов ауруы. Қалқан безінің қызметі қатты бұзылғанда жемсаудың жалпы организмді уландыратын
Аурудың белгілері. Ауру адам сөзшең болады және үнемі асығып жүреді, қолы қалтырап жаза алмайды, тіпті түймелерін ағытып, түймелеудің өзі де қиын болады. Ауру адам ыстықты көтере алмайды, тершең болады, дене қызуы көбінесе кешқұрым 37,1—37,3 градусқа дейін көтеріледі, кейде қан қысымы көтеріледі. Ауру асқынғаңда екі көзі ұясынаң шығып бадырайып тұрады, кірпігі сирек қағылады,: көр жанары өзгеріп, әйнектей жалтырап тұрады.
Алдын алу шаралары. Соңғы 15 жыл ішінде тиреотонірізге қарсы жаңа препарат қолданыла бастады. Оны метилтиоурацил дейміз. Бұл дәрі белгілі бір мөлшерде алқым безінің гормон өндіруін басады, оны қалпына. тусіруге көмектеседі.
Қалқанша жанындағы бездер
Қалқанша жанындағы бездер (glandula parathyroidea) аса үлкен емес
Қалқанша жанындағы бездер
Қалқанша жанындағы бездер (glandula parathyroidea) аса үлкен емес
Қызметі. Ол организмнің тірегі – қаңқаның жасалуына және қорғаныс қызметін атқару үшін қажет. Организмде кальций мен фосфор алмасуын реттейді. Ол қозу мен жиырылу үрдістерін байланыстырады, көптеген ферменттердің белсенділігін реттеуде маңызды орын алады.
Паратгормон жетіспесе немесе алып тастаса, қандағы кальцийдің деңгейі азайып, фосфор мөлшері
Паратгормон жетіспесе немесе алып тастаса, қандағы кальцийдің деңгейі азайып, фосфор мөлшері
Паратгормон шамадан артық бөлінсе, сүйекте кальций азаяды. Сүйектер қисайып, сыңғыш келеді. Қантамырларда, бауыр мен бүйректе, мида кальций көп жиналады.
Бездерді алып тастаған жағдайда, сіресіп тартылу әсерінен адам өліп кетуі мүмкін.
Бүйрекүсті безінің құрылысы мен қызметі
Бүйрекүсті безі (glandula suprarenalis) бүйректердің жоғарғы жағында
Бүйрекүсті безінің құрылысы мен қызметі
Бүйрекүсті безі (glandula suprarenalis) бүйректердің жоғарғы жағында
Қызметі. Милы заты қанға симпатикалық жүйенің тонусын сақта, тамырды тартылту қасиеті бар норадреналин мен адреналин бөледі. Қыртысты заты су, тұз, белок және көмірсу алмасуына әсер ететін гормондар – стреойдтар бөліп шығарады.
Аурулары
Аддисон дерті (morbus Addіsonі; басқаша — қола ауруы — бүйрек
Аурулары
Аддисон дерті (morbus Addіsonі; басқаша — қола ауруы — бүйрек
Аурудың белгілері. Ауру өте баяу басталып, теріде, терінің шырышты қабатында қола түстес дақтар пайда болады. Қан қысымы күрт төмендейді, электролиттер алмасуы бұзылады.
Алдын алу шаралары. Аддисон дертін қоздырушы кеселдерді емдеу, ауруға қарсы гидрокортизон, кортизон, преднизолон дәрілерін беру т.б.
Кушинг синдромы
Кортизолөндіруші бүйрек үсті безі ісіктерінің ықпалынан дамитын Кушинг синдромы-ның
Кушинг синдромы
Кортизолөндіруші бүйрек үсті безі ісіктерінің ықпалынан дамитын Кушинг синдромы-ның
Аурудың белгілері. Науқастардың 90%-ында семіздік дамиды. Май жасушалары диспластикалы жиналады (кушингоидты семіру түрі): іште, мойында, бетте (қошқыл-қызыл түсті, кейде цианозды («матронизм») ай тәріздес бет-әлпеті) және желкеде жиналуы(«климакстік төмпек»). Білектің сыртқы бетінде май тіндері мен тері айқын жұқарады, ал семіздіктің басқа түрлерінде бұндай өзгеріс дамымайды. Тіпті ауыр науқастарда семіздік болмаса да, тері асты шел май қабатының біркелкі таралмағаны көрінеді. Терісі жұқа, айқын қантамырлар суреті мрамор тәріздес түр береді, құрғақ, кей жерінде ошақты тершеңдік байқалады, тез қабыршақталады.