Сірке қышқылын өндіру цехын жобалау

ұсыну.

ЖҰМЫСТЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ:
Қазақстанда сірке қышқылы химия, тамақ,тоқыма және жеңіл өнеркәсіпте,фармацевтикада және ауыл шаруашылығында сұранысқа иа. Сол себептіде біз сірке қышқылын тек импорттаудамыз. Әсіресе COVID-19 пандемиясы кезінде әлемде оны өндіру мен қолдану аздап төмендегенімен. 2021 жылы әлем бойынша оған елдерден сұраныс көбейді,оған мысал, импорттық баға 150% - ға өсті, сол себепті сірке қышқылы өндірісі өте қажет.

BASF компаниясында барлық процесс үшін, әсіресе өнімді бөлу және тазалау үшін көбірек энергия қажет және реакция шарттары қатал болды: температура 250 0С және 500-700 атм қысымда;
- Монсанто әдісінде қолданылатын катализатор- родий жоғары бағаға ие және ол йодидпен ерімейтін тұздар түзеді;
- Cativa әдісі.

Сірке қышқылын өндірудің таңдаулы өнеркәсіптік әдісі метанолды карбонилдеу және ол арқылы өндірістің 60%-ы алынады. Мұнда метанолды сірке қышқылына айналдыру технологиясы бір сатылы және үздіксіз процесс болып табылады. Ол жоғары тиімділікке ие, шикізат арзан және қолжетімді.

3-дроссельдік вентиль; 4-бу-сұйықтық сепараторы; 5-сорғы; 6, 7-ректификациялық колонналар; 8-тоңазытқыш

Vτ*τ = 2.8*60 = 168 м3
Сұйықтың ағу жылдамдығынан w=0.9м/с реактордың ішкі диаметрін анықтаймыз:
d=1,13√ Vτ/ w=1,13*√2.8/0.9=2 м
Реактордың биіктігі:
H=4*d=4*2=8м

Реактордың негізгі өлшемдері

- Қазақстан бұл өндірісті салу мүмкіншілігі бар, 2019 жылы (Сингапур) және Haldor Topsoe Germany компаниясымен Маңғыстау облысында метанол мен олефиндер өндіретін жаңа зауыттың құрылысы бойынша меморандумға қол қойылды. Меморандумға Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың Германия Федеративтік Республикасына ресми сапары аясында қол қойылды.

Кемшілігі:
- иридий катализаторының қымбат бағасы,бірақ иридий катализаторы экологиялық таза, тиімді деп саналады.

Жобаның артықшылығы мен кемшілігі

ішінде метанолдан алу әдісі жобаланып,осы технологияны елімізге енгізуді ұсынамын.
Технологиялық есептеу бөлімінде қолданылатын аппараттардың материалдық, жылулық есептеулері жүргізілді.
Барлық технологиялық процестер “ Қауіпті өндіріс обьектілеріндегі өндірістік қауіпсіздік туралы” заңымен жобаланды.
Өндірістің қоршаған ортаға тигізетін зардаптарын ескере отырып,алдын алу шаралары қарастырылды.
Технико- экономикалық бөлімінде, жобаның тиімді екендігі дәлелденді.
Жасалған жұмыс нәтижесінде келесі ұсыныстарды ұсынамын:
- осы өндірісті Атырау немесе оған жақын орналасқан қалада орналастыру;
- иридий катализатордың бағасын барлық мемлекеттермен салыстыра отырып, Ресей Федерациясы,Беларусь, Украина Республикаларынан гөрі, Қытай Халық Республикасынан арзан бағаға ала аламыз.