Бастауыш сыныптарда. Аңыз-әңгімелерді. Оқыту әдістемесі

Содержание

Слайд 2

ХАЛЫҚ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ ҮЛГІЛЕРІНІҢ БІРІ - АҢЫЗ-ӘҢГІМЕЛЕРДІ ОҚЫТУ БАРЫСЫНДА БАСТАУЫШ СЫНЫП

ХАЛЫҚ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ ҮЛГІЛЕРІНІҢ БІРІ - АҢЫЗ-ӘҢГІМЕЛЕРДІ ОҚЫТУ БАРЫСЫНДА БАСТАУЫШ СЫНЫП

ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ТІЛІН ДАМЫТУ ЖӘНЕ БАЛАЛАРДЫҢ ХАЛЫҚ ҚАЗЫНАСЫНА
ДЕГЕН СҮЙІСПЕНШІЛІГІН АРТТЫРУҒА ТӘРБИЕЛЕУ.
АҢЫЗ-ӘҢГІМЕЛЕРДІ ОҚЫТУ АРҚЫЛЫ БАЛАЛАРДЫҢ ҰЛТТЫҚ ДҮНИЕТАНЫМЫН ҚАЛЫПТАСТЫРЫП, ТІЛ БАЙЛЫҒЫН АРТТЫРУДЫҢ ТИІМДІ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІН АНЫҚТАУ.

ЗЕРТТЕУ МАҚСАТЫ:

Слайд 3

БАЛАЛАР БОЙЫНДАҒЫ ДҮНИЕТАНЫМДЫҚ ҚАБЫЛЕТІН, АДАМГЕРШІЛІК СЕЗІМДЕРІН,МӘДЕНИ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚТЫҢ ҚАРАПАЙЫМ МОРАЛЬДЫҚ НОРМАЛАРЫ МЕН


БАЛАЛАР БОЙЫНДАҒЫ ДҮНИЕТАНЫМДЫҚ ҚАБЫЛЕТІН, АДАМГЕРШІЛІК СЕЗІМДЕРІН,МӘДЕНИ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚТЫҢ ҚАРАПАЙЫМ МОРАЛЬДЫҚ

НОРМАЛАРЫ МЕН ҚАҒИДАЛАРЫН ХАЛЫҚ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ АРҚЫЛЫ ҮЙРЕТУ.
ЗЕРТТЕУ МІНДЕТТЕРІ:

АҢЫЗ-ӘҢГІМЕЛЕРДІ ОҚЫТУ БАРЫСЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫ ӨЗІН-ӨЗІ ТАНУҒА, ИМАНДЫЛЫҚҚА, ӘДІЛДІККЕ, ПАРАСАТТЫЛЫҚҚА, МЕЙІРІМДІЛІККЕ, ӘДЕПТІЛІККЕ, АР-НАМЫСТЫ ЖОҒАРЫ ҰСТАУҒА, ЖОМАРТТЫҚҚА, КІШІПЕЙІЛДІЛІККЕ ТӘРБИЕЛЕУ

Слайд 4

2- сынып «Қожанасыр мен Алдаркөсе», «Үш сом» (Қожанасыр мен Алдаркөсе), «Кімнің

2- сынып
«Қожанасыр мен Алдаркөсе»,
«Үш сом» (Қожанасыр мен
Алдаркөсе), «Кімнің


баласы?» (Қожанасыр),
«Бала Жиренше»
«Күй құдіреті» (Әл Фараби)

3-сынып
«Тамақтың иісі мен
ақшаның сылдыры»
(Қожанасыр),
«Алдардың айласы»
«Жиреншенің
баласы»

1-сынып
«Қожанасырдың
тойға баруы»
«Алдар көсе
мен бай баласы»

4-сынып
«Сағыныш сазы»
(Әбу Насыр әл-Фараби),
«Асан қайғының
Жерұйықты іздеуі»
«Алдаркөсе мен
Шықбермес Шығайбай»

БІЛІМ МАЗМҰНЫ

Слайд 5

Аңыз-әңгіме дегенді қалай түсінесің? 3. Қожанасыр туралы қандай аңыздармен таныссың? 2.

Аңыз-әңгіме
дегенді қалай
түсінесің?
3. Қожанасыр
туралы
қандай аңыздармен
таныссың?
2. Қандай аңыз


кейіпкерлерін
білесің?

САБАҚ ЖОСПАРЫ

Слайд 6

Халық ауыз әдебиеті жұмбақ Шешендік сөздер Мақал-мәтел Жаңылтпаш Тұрмыс-салт жыры Ақындар

Халық ауыз әдебиеті

жұмбақ

Шешендік сөздер

Мақал-мәтел

Жаңылтпаш

Тұрмыс-салт жыры

Ақындар айтысы

Ғашықтық жырлары

Санамақ- тар

Батырлар жыры

Аңыз

Ертегі


Слайд 7

Аңыздың жанрлық ерекшелігін таныту. Аңыз мазмұнын толық меңгерту. Отансүйгіштікке, еңбекқорлыққа, адамгершілікке

Аңыздың
жанрлық
ерекшелігін таныту.
Аңыз мазмұнын
толық
меңгерту.
Отансүйгіштікке,
еңбекқорлыққа,
адамгершілікке


тәрбиелеу.
Мәнерлеп оқуға
дағдыландыру.
Оқушылардың
шығармашылығын
дамыту.

“Тамақтың иісі мен ақшаның сылдыры”

МАҚСАТЫ:

Слайд 8

І. Қожанасырдың асханаға келуі, кедейге араша түсуі. ІІ. Қожаның асхана иесінің

І. Қожанасырдың асханаға келуі, кедейге араша түсуі.

ІІ. Қожаның асхана иесінің уәжі

мен кедей-дің мұңын тыңдауы.

ІІІ. Қожаның іс-әрекеті (бақыр тиындарды сылдырлату).

1.Аңыз-әңгіме қандай сөздермен басталған?

ІҮ. Қожаның тапқырлығы (байды сөзбен жеңіп, кедейді арашалауы).

3.Кедейдің асхана иесіне не үшін ақша төлеуі керек болды?

2.Асхана иесі бейшара кедейді неге сабап жатыр?

Слайд 9

Слайд 10

1. Бақыр 2. Дорба 3. Босаға 1. Ұсақ ақша 2. Қалта


1. Бақыр
2. Дорба
3. Босаға

1. Ұсақ ақша
2. Қалта
3. Есіктің аузы

СӨЗДІК ЖҰМЫСЫ

Көнерген

сөздер

Мағынасы

Слайд 11

Оқулықпен жұмыс Бай мен кедейге берілген мінездемелерді оқулықтан тауып көрсет Асхана

Оқулықпен жұмыс Бай мен кедейге берілген мінездемелерді оқулықтан тауып көрсет

Асхана иесі,

қайырымсыз бай, байеке, ақшаға арын сататын бай

Бейшара кедей, оңбаған кедей, кедей адам, кедей бейшара

Слайд 12

Мына сызба бойынша мәтіндегі Қожанасырдың шешімін тауып оқы Менің орнымда болсаң,

Мына сызба бойынша мәтіндегі Қожанасырдың шешімін тауып оқы

Менің орнымда болсаң, мына

кісілердің дауын қалай шешер едің

Сен не істер едің?

Қожанасыр

Слайд 13

Оқулықпен жұмыс Аңызды қандай бөлімдерге бөлуге болатынын ойланып, ары қарай жоспар

Оқулықпен жұмыс Аңызды қандай бөлімдерге бөлуге болатынын ойланып, ары қарай жоспар

құрып жаз

Қожанасырдың кедейге жолығуы
Жанжалдың төркіні
...
...

Слайд 14

“Ағаш отырғызу” ойыны Жұрнақ дегеніміз не? Қожанасыр кімдерге кездесті? Аңыз кімнің

“Ағаш отырғызу” ойыны

Жұрнақ дегеніміз не?

Қожанасыр кімдерге кездесті?

Аңыз кімнің басынан өткен оқиғаға

құрылған?

Жанжал неден басталған еді?

Қожанасыр дауды қалай шешті?

Слайд 15

Аңыз-әңгімелерді оқыту әдістемесінің оқушыларды тәрбиелеудегі мүмкіндіктерін саралай отырып, біз өз зерттеуімізде


Аңыз-әңгімелерді оқыту әдістемесінің оқушыларды тәрбиелеудегі мүмкіндіктерін саралай отырып, біз өз зерттеуімізде

төмендегідей тұжырымдар жасадық:
- халық ауыз әдебиеті жанрларының түрлері мен мән-мағынасын ашу арқылы оның бастауыш сынып қушыларына ұлтжандылық тәрбие берудегі анықталған мүмкіндіктері;
- оқу үрдісі, аудиториядан тыс жұмыстар және педагогикалық іс-тәжірибені ұштастыру арқылы жасалынған бастауыш сынып оқушыларын аңыз-әңгімелер негізінде тәрбиелеудің әдістемесі.
Егер жас ұрпақ бойында өзінің тіліне, ұлттық салт-дәстүрлеріне, әдет-ғұрпына, мәдениетіне деген сүйіспеншілік болмаса, онда оларды жалпыадамзаттық мәселелер де толғандырмайды. Сондықтан, бастауыш сыныптарда ауыз әдебиеті үлгілерін оқыту және ұлттық тәрбие беруде кәсіби маңызды теориялық білімді, тәжірибелік іскерліктер мен дағдыларды қалыптастырудың жүйелілігі мен тұтастығын қамтамасыз ету керек.
Слайд 16

Қорыта келгенде, халық ауыз әдебиеті баланың дүниетанымын қалыптастыруда таптырмас құрал болып

Қорыта келгенде, халық ауыз әдебиеті
баланың дүниетанымын қалыптастыруда таптырмас
құрал болып

табылады. Балаларға арналған ауыз әдебиеті
үлгілері оқушылардың рухани байлығын толықтыруға
ықпал етіп, ұлт мәдениетіне, салт-дәстүріне деген үлкен
құрмет сезімін, Отанға, табиғатқа деген сүйіспеншілігін
қалыптастырады, айналадағы және қоршаған ортадағы
әдемілікті, болмысты тануға дағдыландырады.
Ұрпақ тәрбиесіне тереңірек үңіліп, отбасы-мектеп
болып біріге отырып, ата-баба дәстүрлері негізінде
тәрбиелеу жұмыстарын жүргізсек, келешектің шын
жанашыры, елдің арқа сүйер азаматтарын тәрбиелеп
шығарымыз сөзсіз.
Осы орайда, аңыз-әңгімелердің тәрбиелік мәні зор,
оны керек жерде, бір-бірімен байланыстыра отырып,
әрқашан пайдаланып отыру қажет деген ойдамыз.