Тасты тұз кен орнындағы натрий хлорды қоспалардан тазалауды зерттеу

сонымен қатар натрий тұздарын оның ішінде ас тұзы мен қақталған сода өндірісін ұйымдастыру, олардың жобаларын жасау өзекті мәселелердің бірі. Қазақстанда қақталған сода өндірісі атымен жоқ деуге болады. Ас тұзы қақталған сода өндірісінің негізгі шикізаты болып табылады. Сондықтан Қазақстандағы тұзды өңірлерді анықтау және оның физика-химиялық құрамы мен қасиетін зерттеу және тазалау өзекті болып табылады. Тұзды өңірлердің бірі Оңтүстік Қазақстан облысының Созақ аудандағы Тасты елді мекені болып табылады.

аудандағы «Тастытұз» елді мекенінің ас тұзын зерттеу және олардың алынуы мен құрамын зерттей отырып, тазалау әдістерін қарастыру және де медицина мен фармацевтикалық салада дәрі – дәрмектер жасауда қолданылатын шикізат дайындау болып табылады.
Жұмыстың міндеті. Қазақстан Республикасының Оңтүстік облысындағы ас тұзының мекенжайларын анықтау; тұздардың құрамына химиялық талдау жасау; тұздың құрамындағы қоспаларды тазалау әдісін таңдау және зерттеу нәтижесі бойынша технологиялық сызба құрастыру.
Жұмыстың жаңалығы. «Тастытұз» барланбаған, әлі ашылмаған кен орнының жер үсті және жер асты ас тұзының құрамын толығымен зерттелінді, және тағамдық ас тұзы ретінде қолдануға жармдылығы анықталынды.
Практикалық қажеттілігі. «Тасты тұз» кен орнының ас тұзын дәмдеуіш ретінде, сонымен қатар қақталған сода өндірісінде шикізат ретінде пайдалануға болатындығы.

микроструктураcы

реті

орналасу реті

орнының астұзына физика-химиялық талдаулар жасадым. Микроскопиялық талдау нәтижесінде, «Тастытұз» кен орнының жер үсті астұзының құрамындаО –4.30%, Na-37.04%, Mg-0.19%, Al-0.45%, Si-0.35%, S-0.15%, CI-57.26%, Ca-0.27% болды, ал жер асты ас тұзының құамы О-7.47%, Na-34.87%, Mg-0.36%, Al-0.71%, Si-0.69%, S-0.36%, CI-54.70%, Ca-0.59%,K –0.16%, Fe-0.10%болды.
Осы нәтиже барысында ас тұзының құрамындаCa, SO4 2-,Mg иондарының және ерімейтін қалдықтың тағамдық ас тұзының талаптары бойынша көп екендігі байқалды. Сондықтан ғылыми жұмысымда осы қоспалардан тазалау негізгі мақсатым болды.
2)Зерттеу жұмысымда тасты тұзды майдалап, 250С-та ерітіп, қаныққан тұздық ерітінді дайындап аламыз. Осы ерітіндіні алдымен ерімейтін қалдықтардан тазалап, содан соң тазартылған ерітіндіні 90-1000С-та буландырып сусыздандыру арқылы таза тұзалдым.Осы тазарту нәтижесінде «Тастытұз» кен орнының жер үсті астұзының құрамыкелесідейшықты:О-6.61%, Na-36.90%, Mg-0.33%, Al-0.13%, S-0.46%, CI-54.92%, Ca-0.65%болды, ал жер асты тұзының құрамы: О-7.57%, Na-36.57%, Mg-0.32%, S-0.95%, CI-53.24%,Ca-1.17%,Fe-0.18%болды.Мына нәтижелерге қарап отырып, ас тұзымыздың ерімейтін қалдықтан, яғни SiO2 –ден толығымен тазаланғандығына көз жеткізуімізге болады.