Қаржы-несие шешімдерін қабылдауға қаржы-экономикалық есептеудің математикалық негіздері

Содержание

Слайд 2

Лекция мақсаты Қаржы - несие шешімдерін қабылдауға қаржы-экономикалық есептеудің математикалық негіздерін оқып-үйрену



Лекция мақсаты

Қаржы - несие шешімдерін қабылдауға қаржы-экономикалық есептеудің математикалық

негіздерін оқып-үйрену
Слайд 3

Жоспар

Жоспар

Слайд 4

І. Қаржы математикасының базалық ұғымдары

І. Қаржы математикасының базалық ұғымдары

Слайд 5

Пайыздар – капиталды әр түрлі формада қарызға беруден не болмаса өндірістік

Пайыздар – капиталды әр түрлі формада қарызға беруден не болмаса өндірістік

немесе қаржы сипатындағы инвестициядан түскен табыс.
Пайыздық ставка – пайыздарды есептеудің қарқындылығын сипаттайтын шама.
Қарыздың бастапқы сомасының өсуі – бұл есептелген пайыздардың (табыстың) қосылуы есебінен қарыз сомасының ұлғаюы.
Слайд 6

Ұлғайту коэффициенті – бастапқы капиталдың қаншалықты өскенін көрсететін шама. Есептеу кезеңі

Ұлғайту коэффициенті – бастапқы капиталдың қаншалықты өскенін көрсететін шама.
Есептеу кезеңі –

пайыздар есептелетін уақыт аралығы, яғни пайыздар есептеленетін уақыт мерзімі.
Есептеу аралығы – ол өткеннен кейінгі пайыздар есептелетін ең аз кезең.
Слайд 7

Есептеудің декурсивті әдісі (несиелік пайыз) – пайыздар есептеудің әрбір аралығының соңында

Есептеудің декурсивті әдісі (несиелік пайыз) – пайыздар есептеудің әрбір аралығының соңында

есептелінеді. Несиелік пайыз – белгілі бір аралықта есептелген соманың аталмыш аралықтың бас кезінде болған сомаға қатынасы.
Есептеудің антисипативтік әдісі (есептік ставка) есептеудің әрбір аралығының басныда есептелінеді. Есептік ставка – есептеудің белгілі бір аралығында төленген табыс сомасының осы аралық өткеннен кейін ұлғайған сома мөлшеріне қатынасы.

Пайызды анықтау мен есептеудің 2 әдісі:

Слайд 8

Жай пайыздық ставка – пайыздық ставка есептеудің барлық кезеңінде бірдей бастапқы

Жай пайыздық ставка – пайыздық ставка есептеудің барлық кезеңінде бірдей бастапқы

ақша сомасына қолданылады.
Күрделі пайыздық ставка – есептеудің әрбір аралығы өткеннен кейін келесі аралықта пайыздардың қарыздың сомасына және пайыздардың алдыңғы аралықтарына есептелген сомасы.
Слайд 9

ІІ. Несие пайызының жай ставкасы

ІІ. Несие пайызының жай ставкасы

Слайд 10

Белгілеулер енгіземіз: Несие пайызының жай жылдық ставкасы Пайыздың жылдық ставкасының салыстырмалы

Белгілеулер енгіземіз:

Несие пайызының жай жылдық ставкасы

Пайыздың жылдық ставкасының салыстырмалы мөлшері

Жыл бойы

төленетін пайыздық ақша сомасы

Пайыз есептелген бүкіл кезеңдегі пайыздық ақшаның жалпы сомасы I=Pni

Бастапқы ақша сомасының мөлшері

Өскен сома S=P+I

Өсу коэффициенті

Есептеу кезеңінің жылмен саналған ұзақтығы

Есептеу кезеңінің күнмен саналған ұзақтығы

жылдың күнмен саналған ұзақтығы

Слайд 11

S=P+I (1) I=Pni (2) S= P+Pni=P(1+ni) S= P(1+ i) (3) Өскен

S=P+I (1)
I=Pni (2)
S= P+Pni=P(1+ni)
S= P(1+ i) (3)
Өскен S соманың қазіргі Р

мөлшерін анықтау дисконттау, ал өскен S соманың мөлшерін анықтау – компаудингтеу деп аталады.
S=P(1+ni) – жай несие ставкасы бойынша компауингтеу (3)
Р= - жай несие ставкасы бойынша дисконттау (4)
Слайд 12

Егер несиенің ұзақтығы бір жылдан кем болса, онда S= P(1+ i) (5) Р= (6)

Егер несиенің ұзақтығы бір жылдан кем болса, онда
S= P(1+ i) (5)
Р=

(6)
Слайд 13

Түрлендірілген формулалар n= ; (7) (8) i= ; (9) (10)

Түрлендірілген формулалар

n= ; (7) (8)
i= ; (9) (10)

Слайд 14

Әр түрлі пайыздық ставка қолданылғанда 1 – ші кезең 2– ші

Әр түрлі пайыздық ставка қолданылғанда

1 – ші кезең

2– ші кезең

N аралықта

есептелген өскен сома

(11)

Слайд 15

Есептер шығару 1-Мысал. 5 млн теңге мөлшеріндегі несие жылына 20% несие

Есептер шығару

1-Мысал. 5 млн теңге мөлшеріндегі несие жылына 20% несие пайызының

жай ставкасы бойынша жарты жылға берілген. Өскен соманы анықтаңыз.
2- мысал. 10 млн теңге мөлшеріндегі несие жылына 18% 2 наурыздан бастап 11 желтоқсанға дейін высокостный жылы(кібісе) берілген. Пайыз есептелетін түрлі нұсқаларда (дағдылы және дәл өскен соманың мөлшерін анықтаңыз.
3-мысал. 20 млн. тг. мөлшеріндегі несие 3,5 жылға беріледі. Бірінші жылы пайыздық ставкасы - 15 %, ал әрбір кейінгі жарты жылда ол 1 % өседі. Өсу көбейтіндісін және өскен соманы табыңыз.
Слайд 16

1 мысалдың шешімі S= 5(1+0.5*0.2)= 5.5 млн. Тг.

1 мысалдың шешімі

S= 5(1+0.5*0.2)= 5.5 млн. Тг.

Слайд 17

2 мысалдың шешімі 1) Дәл пайыз анықталатын жағдайда =284 S= 10(1+284/366*0.18=11.4

2 мысалдың шешімі

1) Дәл пайыз анықталатын жағдайда =284
S= 10(1+284/366*0.18=11.4 (млн. тг.)
2)

Несиенің күні дәл дағдылы пайыз үшін
S= 10(1+284/360*0.18=11.42 (млн. тг.)
3) Несие күні болжамды сан дағдылы пайыз үшін =280
S= 10(1+280/360*0.18=11.94(млн. тг.)
Слайд 18

3 мысалдың шешімі Кн=1+0,15+0,5(0,16+0,17+0,18+0,19+0,20)= 1,6 S=20*1,6=32 млн.тг.

3 мысалдың шешімі

Кн=1+0,15+0,5(0,16+0,17+0,18+0,19+0,20)= 1,6
S=20*1,6=32 млн.тг.

Слайд 19

4-6 есептер 4- мысал. Жылына 20 % жай пайыздық ставка пайдаланылған

4-6 есептер

4- мысал. Жылына 20 % жай пайыздық ставка пайдаланылған жағдайында

20 млн. тг. сомасындағы бастапқы капитал 65 млн. теңгеге дейін өсетін есептеу кезеңін табыңыз.
5- мысал. 24 млн. тг. мөлшеріндегі бастапқы капитал 100 күннен кейін 26 млн. теңгеге дейін жететін жай пайыздық ставканы анықтаңыз. К=365
6-мысал. Несие жылына 18% жай ставка бойынша 250 күнге беріледі. Егер кредиттің сомасы 40 млн тг.тең болса, қарыз алушы алатын соманы және пайыздық ақшаның сомасын есепте. Жыл кібісе емес.
Слайд 20

4 мысалдың шешімі n= ; n=(65-20)/(20*0,2)=11625 жыл

4 мысалдың шешімі

n= ;
n=(65-20)/(20*0,2)=11625 жыл

Слайд 21

5 мысалдың шешімі i= ; i=(26-24)/(24*100)*365= 0.31 немесе 31%

5 мысалдың шешімі

i= ;
i=(26-24)/(24*100)*365= 0.31 немесе 31%

Слайд 22

6 мысалдың шешімі Р=40/(1+250/360*0,18)=35,62 (млн тг) I= 40-35.62=4.38 (млн тг)

6 мысалдың шешімі

Р=40/(1+250/360*0,18)=35,62 (млн тг)
I= 40-35.62=4.38 (млн тг)

Слайд 23

ІІІ. Несие пайызының күрделі ставкасы

ІІІ. Несие пайызының күрделі ставкасы

Слайд 24

1-ші аралықтың соңындағы өскен сома 2-ші аралықтың соңындағы өскен сома (12) (13)


1-ші аралықтың соңындағы өскен сома

2-ші аралықтың соңындағы өскен сома

(12)

(13)

Слайд 25

Егер несиенің n жылдағы мерзімі бүтін болмаса: онда мұнда Жылдардың бүтін саны Жылдың қалған бөлшек бөлігі

Егер несиенің n жылдағы мерзімі бүтін болмаса:

онда

мұнда

Жылдардың бүтін саны

Жылдың қалған бөлшек

бөлігі
Слайд 26

Күрделі пайыз жылына бір рет емес бірнеше рет есептелуі мүмкін j

Күрделі пайыз жылына бір рет емес бірнеше рет есептелуі мүмкін

j –

атаулы пайыз ставкасы
m – есептеу аралықтары
mn - несиенің бүкіл мерзімі ішіндегі есептеу аралықтарының жалпы саны

бүтін сан емес болғанда

l –есептеу аралығының бөлігі

Слайд 27

7-9 мысалдар 7-мысал. Бастапқыда 200 мың тг тең сома салынды. Жылына

7-9 мысалдар

7-мысал. Бастапқыда 200 мың тг тең сома салынды. Жылына 12

% мөлшеріндегі жай және күрделі несие пайызының ставкасы пайдаланылған жағдайда, 5 жылдан кейін өскен соманы анықтаңыз. Осы мысалды пайыз жарты жыл, тоқсан сайын есептелетін жағдайларға келтіріп шешіңіз.
8-мысал. Бастапқы қарыз сомасы 300 мың тг. тең. Жылына 20 % күрделі пайыз ставкамен есептегенде 2,5 жылдан кейін өскен соманы анықтау керек.
9-мысал. Жылына 20% күрделі пайыз пайдаланып, 500 мың тг. сомасының 3 жылдан кейін төленетін қазіргі (ағымдағы) мөлшерін анықта.
Слайд 28

7 мысалдың шешімі S=P(1+ni) Жай пайыздық ставкаға арналған формула бойынша: S=200(1+5*0,12)=

7 мысалдың шешімі S=P(1+ni)

Жай пайыздық ставкаға арналған формула бойынша:
S=200(1+5*0,12)= 320

(мың тг.)
Күрделі пайыздық ставкаға арналған формула бойынша:
S=200(1+0,12)=200*1,76=352,5 (мың тг.)
Жарты жылға есептеуге арналған формула бойынша:
S=200(1+0,06)=200*1,79=358 (мың тг.)
Тоқсан сайын есептеуге арналған формула бойынша:
S=200(1+0,03)=200*1,806=361,2 (мың тг.)
Слайд 29

8 мысалдың шешімі S=300(1+0,2) *(1+0,5*0,2)=475,2 (мың тг.)

8 мысалдың шешімі
S=300(1+0,2) *(1+0,5*0,2)=475,2 (мың тг.)